طراحی مفهومی نیروگاه تولید همزمان شامل توربین گاز، انرژی بادی، خورشیدی، زیست توده و سیستم آب شیرین کن

چکیده

از روشهای مقابله با اثرات آلودگی و تغییرات اقلیمی، افزایش راندمان سیکل های نیروگاهی با استفاده از ترکیب انرژی های تجدیدپذیر به عنوان جایگزینی برای سوخت های فسیلی است.  امروزه تکنولوژی های متنوعی در زمینه افزایش بهره روی نیروگاه ها به وسیله ترکیب سوختهای فسیلی با انواع انرژیهای تجدیدپذیر در مقیاس های کوچک ارائه شده است.  یکی از این تکنولوژی ها استفاده از سیکل تولید همزمان برق و حرارت است که مانع از اتلاف حرارت زیاد در سیکل معمولی توربین گاز شده و راندمان کلی نیروگاه را بالا می برد . البته تامین آب شیرین در مناطق گرمسیری ایران نیز از دیگر مشکلات مهم پیش رو است که با توجه به تغییرات آب و هوایی نیازمند توجه روز افزون است . به همین منظور در این پژوهش با بررسی نمونه های واقعی و امکان سنجی های موجود در مقالات و با در نظر گرفتن امکانات موجود در ایران، طراحی ماژولار یک نیروگاه ترکیبی انرژی های تجدیدپذیر با تولید همزمان و آب شیرین کن انجام شده است. در این طراحی یک ماژول توربین گاز برای بخش تولید همزمان برق و حرارت، کلکتورهای خورشیدی با قابلیت افزایش دمای سوخت پیش از ورود به محفظه احتراق و با قابلیت استفاده در سیستم آب شیرین کن تقطیری خورشیدی، به همراه پنل های فتوولتاییک برای استفاده در سیستم آب شیرین کن از نوع اسمز معکوس در نظر گرفته شده است . بخش بادی شامل توربین باد و بخش مکمل زیست توده به همراه گازی ساز برای تولید بیوگاز و تزریق آن به سوخت میباشد. در نهایت، دیاگرام طراحی پیشنهادی در دو شهر کیش و شیراز با بررسی داده های تابش سالیانه خورشید و وزش باد ارائه شده است.

مقدمه

امروزه به علت مشکلات محیط زیستی مرتبط با انتشار گازهای آلاینده و کاهش ذخایر سوختهای فسیلی، منابع تجدیدپذیر انرژی بسیار مورد توجه قرار گرفته اند . انرژی حاصل از باد، خورشید، زمین گرمایی و زیست توده از جمله این منابع هستند که در مقایسه با زغال سنگ، نفت، گاز و سایر سوختهای تجدید ناپذیر، آلودگی بسیار کمتری داشته و منابع پاک انرژی محسوب میشوند و در مقیاس زمانی انسانی نیز به طور طبیعی قابلیت جایگزینی دارند. اما منابع تجدیدپذیر انرژی نیز مشکلاتی از قبیل هزینه اولیه بالا و متناوب بودن انرژی تولیدی دارند . با توجه به پیشرفتهای تکنولوژیک، هزینه ساخت نیروگاه های تجدیدپذیر به طور قابل توجهی کاهش پیدا کرده است اما برای رفع مشکل پیش بینی ناپذیری انرژی های تجدیدپذیر و وابستگی آنها به شرایط محیطی و اقلیمی، راهکارهای متعددی پیشنهاد شده است. یکی از این راهکارها استفاده از سیستم های ترکیبی انرژی های تجدیدپذیر است.

انعطاف پذیری بالای این سیستمهای ترکیبی آنها را برای استفاده در مناطق دوردست نیز مناسب میکند. تولید همزمان یا CHP  شامل تولید همزمان چند نوع انرژی قابل استفاده  )معمولاً مکانیکی و گرمایی(  در یک سیستم یکپارچه است. در تکنولوژی تولید همزمان، حرارت قابل استفاده و انرژی الکتریکی در یک پروسه و با بازدهی بالا به صورت همزمان تولید میشوند . در روشهای معمول 60 درصد انرژی تولید شده به شکل بخار هدر میشود اما در این سیستم، حرارت همزمان با انرژی الکتریکی جذب شده و مورد استفاده قرار میگیرد که این کار باعث افزایش بازدهی سیستم تا 80 درصد میگردد.

یک واحد تولید همزمان شامل اجزا و تجهیزات مختلفی است که نوع آنها تاثیر قابل توجهی در نحوه کارکرد و ظرفیت نیروگاه دارد.  محرکهای اولیه ، تجهیزات بازیافت حرارت ، تجهیزات الکتریکی و تجهیزات کنترلی مهمترین قسمتهای یک نیروگاه تولید همزمان را تشکیل میدهند.  چهار نوع محرک اولیه شامل توربین گاز، توربین بخار، پیل های سوختی و موتورهای رفت و برگشتی در سیستم های تولید همزمان کاربرد دارد. با در نظرگرفتن اهداف طراحی، محرک اولیه از نوع توربین گازی انتخاب میشود . هدف از پژوهش طراحی یک نیروگاه دوستدار محیط زیست است پس باید تا حد امکان آلودگی کمتری ایجاد شود . از سوی دیگر، دسترسی به انرژی های باد و خورشید متغیر با شرایط آب و هوایی است و در مناطق مختلف نیز احتمال دسترسی به حجم بالای زیست توده اندک است. در چنین شرایطی و در زمان پیک بار، گاز به سرعت میتواند وارد مدار شود و کمبود انرژی را برطرف نماید . از دیگر مزایای توربین گازی تعداد تجهیزات کمتر نسبت به توربین بخار و تولید میزان حرارت بالا است که حرارت یا برق تولیدی در انواع سیستمهای آب شیرین کن میتواند مورد استفاده قرار گیرد.

مرور برخی نمونه های سیستم های ترکیبی مشابه

در این بخش دو نمونه از نیروگاه های ترکیبی انرژیهای تجدیدپذیر مورد بررسی قرار میگیرند.

نیروگاه بادی تولید همزمان اس سی جانسون     (SC Johnson Waxdale powerplant)

کارخانه تولیدی اس سی جانسون از گاز طبیعی و گاز حاصل از لندفیل ها برای نیروگاه تولید همزمان خود استفاده میکند. استفاده از گازحاصل از لندفیل که در محلی نزدیک به همان کارخانه تولید میشوند باعث کاهش تولید گازهای گلخانه ای میشود.  این کارخانه شامل دو توربین است که توربین اول با گاز متان حاصل از لندفیل کار میکند و سوخت توربین دوم مخلوطی از گاز طبیعی و گاز لندفیل است. بخشی از گاز لندفیل استفاده نشده در توربین اول میتواند در توربین دوم مورد استفاده قرار گیرد که عموما 5 الی 10 درصد سوخت توربین دوم را تشکیل میدهد . حرارت تولیدی که در یک سیستم معمولی در زمان تولید برق هدر میرود، در این سیستم توسط بازیاب حرارتی تبدیل به بخار فشار بالا میشود که برای گرمایش و فرایندهای تولید کارخانه مورد استفاده قرار میگیرد.

در ابتدا کارخانه فقط شامل یک توربین 3,2 مگاواتی بود که با گاز حاصل از لندفیل که عمدتا از متان تشکیل شده است کار میکرد. در سال 2005 ، یک توربین 3,2 مگاواتی ساخت شرکت سولار با سوخت گاز طبیعی به مجموعه اضافه شد. توربین دوم، نیروگاه تولید همزمان ۴ 6, مگاواتی، بار پایه موردنیاز برای مجموعه کارخانه به مساحت 2,2 میلیون مترمربع فراهم میکند.

مشخصات این دو توربین به شرح جداول زیر است:

سال 2012 دو توربین بادی هرکدام با توان 1,5 مگاوات نیز به مجموعه اضافه شدند که منجر شد کارخانه اس سی جانسون بتواند به کمک این مجموعه کل برق موردنیاز خود را در محل تولید کند.

طراحی نیروگاه مقیاس کوچک ترکیبی انرژیهای تجدیدپذیر و واحد آب شیرین کن

در اقلیم های گرم و مرطوب به علت نیاز به تجهیزات خنک کننده، الکتریسیته اصلی ترین منبع انرژی موردنیاز است . نواحی دورافتاده در مناطق گرم و مرطوب معضل تامین پایدار برق و تهیه آب شیرین دارند . بسته به نوع فرآیند، از انرژی الکتریکی یا حرارت برای تهیه آب شیرین از دریا استفاده میشود که در صورت تهیه برق اضافی میتوان از سیستم های آب شیرین کن به عنوان روشی برای استفاده از برق اضافی تولید شده و ذخیره آن بصورت آب استفاده کرد.  سیستم های آب شیرین کن عموما به منبعی پیوسته از انرژی و جریانی پیوسته از آب نیازمند هستند.  البته در سیستم اسمز معکوس برخی فرآیندها میتوانند بطور ناپیوسته و نیمه بار کار کنند بدون اینکه به تجهیزات آب شیرین کن آسیبی وارد شود . به دلیل پایین بودن میزان پیک بار و دشواری حمل و نصب تجهیزات بزرگ، فقط توربین های بادی مقیاس کوچک  )بین100 تا 300 کیلووات(  قابلیت نصب در جزیره را دارند . از جمله مواردی که در انتخاب نوع توربین در این منطقه باید مدنظر قرار گیرد مقاومت نسبت به طوفان است و بر همین اساس توربینNW29  با توان 225 کیلووات و سرعت قطع پایین m/s ۴ انتخاب شده است.

جدول 2 مشخصات منطقه برای طراحی نیروگاه مقیاس کوچک و تولید برق و آب

فیلتراسیون و نمک زدایی حرارتی دو رویکرد در واحدهای آب شیرین کن هستند که در روش حرارتی میتوان از کلکتورهای خورشیدی جهت استفاده از انرژی خورشید برای تقطیر آب استفاده کرد . از آنجایی که روش حرارتی خورشیدی نیز نیازمند نصب کلکتورهای خورشیدی در مساحتی به اندازه000 ۴ مترمربع از منطقه است، نهایتا این روش از نظر هزینه مناسب این منطقه نمیباشد. زمانی که هزینه برق پایین است MVC  یا روش متراکم سازی مکانیکی بهترین روش برای استفاده در آب شیرین کن است چون هیچ حرارتی را مصرف نمیکند و در قیمت های بالاتر برق، RO بهترین روش خواهد بود . باتوجه به دلایل ذکر شده، برای این جزیره نهایتا روش MVC مناسب است که این فرآیند با ظرفیت نامی 180 / day قادر به تولید 150 / day آب خواهد بود. هزینه ذخیره سازی آب کمتر از ذخیره سازی برق است، بنابراین تولید آب در زمانی که برق اضافی تولید میشود از جمله مزایای نصب سیستم آب شیرین کن است.  در مناطقی با این اقلیم عموما از تانکرها جهت ذخیره آب استفاده میشود که حداکثر ظرفیت 300 مترمکعب را دارا هستند.

معرفی ماژول های استفاده شده در طراحی

در این بخش با هدف طراحی ماژولار یک نیروگاه مقیاس کوچک دور از شبکه، ماژول های مختلف براساس تجهیزات موجود در داخل کشور انتخاب میشوند. با توجه به نمونه های بررسی شده، توربین گازی انتخاب شده از نوع Solar Centaur 40TM است که از توربین های گازی موجود در داخل ایران است.  از سایر دلایل انتخاب این توربین قابلیت استفاده از سوخت ترکیبی گاز طبیعی با گاز لندفیل )با بیش از 50 درصد متان ( به میزان حدود 5 الی 10 درصد کل سوخت طبق نمونه کارخانه اس سی جانسون است.

ماژول توربین بادی

مزایای استفاده از توربین بادی در سیکل تولید همزمان شامل افزایش راندمان و قابلیت اطمینان و تامین منبع انرژی از منابع دوستدار محیط زیست است . با در نظرگرفتن نسبت ظرفیت بخش تولید همزمان به بخش بادی در نمونه های بررسی شده، ظرفیت پیشنهادی حدودی استخراج شده است.  برای مثال در کارخانه اس سی جانسون با داشتن دو توربین گازی 3,5 مگاواتی به منظور تامین کل برق موردنیاز کارخانه دو توربین بادی مجموعا به ظرفیت 3 مگاوات نصب شده است. اما در این طرح پیشنهادی صرفا به ترکیب دو نوع انرژی اکتفا نشده و به همین منظور توان توربین بادی به میزان بسیار کمتری ) 250 کیلووات ( و با توجه به ظرفیت توربین های بادی رایج در کشور انتخاب شده است . با توجه به دلایل ذکر شده توربین بادی 250 کیلوواتی مدل Wind World W3000 که هم اکنون در تعدادی از نیروگاه های کشور استفاده میشود انتخاب شده است . با در نظر گرفتن بار پایه موردنیاز در هر منطقه، میتوان به تعداد لازم از این توربین های بادی در کنار سیستم تولید همزمان و پنل های فتوولتاییک استفاده کرد . از دیگر علل انتخاب این توربین سرعت قطع پایین  2m/s آن است. چون مناطقی که برای طراحی درنظر گرفته شده میانگین سرعت وزش باد بالایی ندارند.

از انرژی الکتریکی حاصل از ماژول بادی میتوان جهت تامین برق مدار استفاده کرد . بطور کلی توربین های بادی حرکت هوا را به انرژی چرخشی تبدیل میکنند تا به کمک آن انرژی مکانیکی تولیدشده را به یک ژنراتور هدایت و انرژی الکتریکی تولید کنند. توربین ها عمدتاً توسط نیروی پسا و یا توسط نیروی برآ رانده میشوند و این نوسانات و تغییرات سرعت باد نیازمند یک سیستم کنترلی است . سیستم های کنترلی قادرند که توان باد موجود را با نیروی الکتریسیته سیستم آب شیرین کن مطابقت داده و اضافه توانی که در اثر سرعت بسیار زیاد باد حاصل میشود را به سیستم آب شیرین کن انتقال دهند و بدین ترتیب عملکرد پایدار ایجاد کنند که به طور معمول از یک سیستم باتری برای ایجاد این عملکرد پایدار استفاده میشود . در صورت تولید برق اضافی نیز میتوان آن را بصورت آب شیرین ذخیره کرد که این نوع ذخیره سازی بسیار راحت تر و کم هزینه تر از ذخیره برق به وسیله تجهیزات ذخیره سازی است و به تامین آب شیرین محل نیز کمک میکند . از انرژی باد میتوان در فناوری های RO و MED استفاده نمود، اما بیشتر کاربردهای آن مختص فناوری RO است . این فناوری کمترین میزان نیاز به انرژی را دارد که می تواند توسط منابع تجدیدپذیر تامین شود.  همچنین فناوری RO احتیاج به فضای کمتری داشته و فرآیند ساخت آن ساده تر است که به علت همین ویژگیها، RO برای نصب در مناطق دورافتاده و محلهایی که تقاضای آب آنها به طور مداوم تغییر میکند مناسب است.

ماژول خورشیدی

برای استفاده از انرژی خورشیدی تکنولوژیهای مختلفی ابداع شده است . از پراستفاده ترین تکنولوژی ها پنل های فتوولتاییک و سیستم های حرارتی خورشیدی شامل متمرکزکننده های خورشیدی  و کلکتورهای خورشیدی هستند . استفاده از تکنولوژی های حرارتی خورشیدی به صورت ترکیبی با سوختهای فسیلی و سایر انرژیها مزایای قابل توجهی به ارمغان می آورد . به علت کاهش هزینه ها و عدم نیاز به ذخیره ساز در نیروگاه های خورشیدی از یک سو و کاهش مصرف سوخت در نیروگاه های فسیلی و کاهش تولید آلاینده ها از سوی دیگر، ترکیب این دو روش گزینه ایده آلی به نظر میرسد.  در این تکنولوژی، دمای سیال در حال حرکت حتی تا 500 درجه سانتیگراد بسته به سیال مورد استفاده افزایش می یابد . در صورت استفاده از روغن حداکثر دمای سیال 390 درجه سانتیگراد و در صورت استفاده از آب یا نمک مذاب 500 درجه سانتیگراد خواهد بود.

کشور ایران دارای پتانسیل عظیمی برای استفاده از انرژی خورشیدی است . ایران با عرض جغرافیایی24  تا 40 درجه ی شمالی در منطقه ی بسیار مناسبی برای دریافت انرژی خورشیدی قرار دارد. تغییرات تابشی در ایران بین 8,2 kWh/  در روز در جنوب شرقی تا 5,4 kWh/    در یک روز نواحی مرکزی ایران متغیر است و طبق محاسبات میزان ساعات تابش مناسب خورشید در ایران بیش از 2800 ساعت در سال است . به همین منظور ضرورت استفاده از این پتانسیل عظیم به کمک تکنولوژی های مختلف خورشیدی احساس میشود.  از جمله محدودیت های فنی موجود در این راه عدم وجود زمین کافی برای نصب کلکتورها یا پنل های خورشیدی است.  جدول زیر رابطه بین توان لازم و مساحت اشغال شده توسط پنل های فتوولتاییک را برحسب پنلهای موجود در بازار ایران )حدود 320 وات( و شرایط تابش در ایران با شبیه سازی توسط نرم افزار PVsyst در شرایط مختلف بیان میکند.

طبق جدول 3 واضح است که پنل هایی با توان کمتر مساحت بیشتری را اشغال میکنند و رابطه خطی بین توان پنل و زمین اشغالی وجود دارد . برای این طراحی زمین مورد استفاده پنل ها صاف فرض شده است.

ماژول زیست توده

ایران دارای پتانسیل قابل توجهی در زمینه استفاده از زیست توده به عنوان منبع انرژی است . محدودیت مهم در استفاده از زیست توده، حجم بالای سوخت موردنیاز است.  انتقال و سوزاندن این حجم بالا هزینه گزافی داشته و گاها در تامین منبع پایداری از انرژی مشکل ایجاد میشود. در نتیجه انتخاب زیست توده به عنوان سوخت مکمل در کنار سایر بخشها از جمله تولید همزمان و یا انرژیهای تجدیدپذیر مثل باد جهت رفع نوسانات گزینه ایده آلی به شمار میرود.  اما از آنجاکه برای تولید مقدار اندک انرژی حجم بسیار زیادی از زیست توده موردنیاز است درنتیجه توان تولیدی زیست توده را محدود و نقش زیست توده را به عنوان مکمل در نظر می گیریم.  از روشهای استفاده از زیست توده تولید بیوگاز به کمک هاضم بی هوازی است. در حال حاضر در ایران دستگاههای تولید بیوگاز در تهران، شیراز، مشهد، ساوه و اصفهان ساخته شده یا در حال ساخت هستند . از روشهای بهره گیری از زیست توده در طراحی پیشنهادی، تزریق زیست توده به هاضم است تا نهایتا بیوگاز تولید شده 5 الی 10 درصد کل سوخت تزریق شده به محفظه احتراق را تشکیل دهد.  دبی هوای خروجی از کمپرسور در سیکل برایتون با توربین گازی Solar Centaur 40TM  به میزان  18.7 kg/sو دبی مخلوط سوخت و هوای خروجی از توربین 18,9 kg/s است. بنابراین دبی سوخت تزریق شده به محفظه احتراق 0,2 kg/s است که 5 الی 10 درصد آن را می توان به وسیله بیوگاز تامین کرد.  میزان بیوگاز تولید شده بسته به نوع زیست توده متفاوت است.

ماژول آب شیرین کن

امروزه با توجه به تغییرات اقلیمی و کمبود آب شیرین بخصوص در مناطق گرمسیری، تقاضا برای آب شیرین روند صعودی دارد و نمک زدایی و استفاده مجدد از آب، روشی پایدار برای مواجه با بحران بی آبی یه شمار میرود . برای تولید آب شیرین روشهای مختلفی در ترکیب با انرژیهای تجدیدپذیر ابداع شده است . نمک زدایی خورشیدی میتواند به روش مستقیم با استفاده از کلکتورهای خورشیدی و یا به روش غیرمستقیم از جمله تقطیر ناگهانی چند مرحلهای MSF ، فشرده سازی بخار VC که زیرمجموعه روشهای  MVC است ، اسمزمعکوس RO ، تقطیر غشایی MD ، تقطیر چندمرحله ای MEDو الکترودیالیز با کلکتورهای خورشیدی صورت گیرد.  روشهای مستقیم نسبت به روشهای غیر مستقیم به زمین بیشتری نیاز داشته و بازدهی کمتری دارند ولی با این حال در مقیاس کوچک روشهای مستقیم به دلیل سادگی و هزینه عملیاتی کمتر نسبت به سایر روشها مزیت رقابتی دارند.

در میان فناوریهای خورشیدی حرارتی، استخرهای خورشیدی و کلکتورهای سهموی از رایجترین روشها برای شیرین سازی آب شور به شمار میروند.  در آب شیرین کن های خورشیدی فرایند تبخیر مهم ترین قسمت است که توسط کلکتورهای خورشیدی انجام میشود و به همین منظور انتخاب یک کلکتور مناسب بسیار حائز اهمیت است. کلکتورهای سهموی میتوانند در روشها و فناوریهای مختلف شیرین سازی آب مورد استفاده قرار گیرند، ولی در عمل از این روش به دلیل تولید حرارت و همچنین برق، به صورت گسترده در فرآیندهای تقطیر حرارتی استفاده میشود چون ترکیب این روش با فناوریهایی که نیاز به حرارت بالا ندارند ممکن است مفید نباشد . هزینه عملیاتی این روش به صورت مستقیم به میزان حرارت تولیدی بستگی دارد. در میان جاذبهای خورشیدی، استخرها و صفحات تخت از جمله روشهای ارزان و کلکتورهای سهموی از روشهای گران محسوب میشوند.

در جایی که قیمت زمین گران نیست و زمین زیادی در دسترس است، استخر های خورشیدی به دلیل هزینه عملیاتی کم و توانایی ذخیره سازی انرژی به روشهای دیگر ترجیح داده میشوند و به همین دلیل زمانیکه انرژی حرارتی مورد نیاز نیست، تولید برق با استفاده از استخرهای خورشیدی از نظر اقتصادی قابل توجیه است.  به همین صورت زمانیکه زمین گران است و یا به برق و حرارت بالا نیاز است، جاذبهای سهموی به سایر روشها ترجیح داده میشوند.  در نهایت تصمیم گیری و انتخاب روش مناسب به میزان زیادی به شرایط محل مورد نظر بستگی دارد. استفاده از سیستم نمکزدایی تقطیری خورشیدی به علت کمبود فضا به خصوص در محیطهای شهری و حتی در مناطق دورافتاده، باعث ایجاد مشکل شده و حتی استفاده از آن را ناممکن و غیراقتصادی میکند . در آب شیرین کن های خورشیدی انجام عمل تبخیر با راندمان مناسب بسیار مهم میباشد که این عمل توسط کلکتور خورشیدی در سیستم انجام میشود . هزینه آب شیرین کن های RO نیز در طی 15 سال گذشته به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و استفاده از این تکنولوژی در ترکیب با انرژی های تجدیدپذیر باعث کاهش بیشتر هزینه ها خواهد شد. نهایتا از میان تکنولوژی های مختلف شیرین سازی آب با انرژی های تجدیدپذیر، درمقیاس کوچک پراستفاده ترین آنها یعنی سیستم اسمزمعکوس انتخاب شده است که قابلیت ترکیب با توربین بادی و پنلهای فتوولتاییک را دارد. در واقع در یک سیستم ترکیبی بادی خورشیدیRO ، انرژی مورد نیاز پمپ فشار سیستم اسمز معکوس، توسط توربین بادی و پنلهای فتوولتاییک تأمین میشود.

یافته ها

کشور ایران دارای چندین نوع اقلیم مختلف با آب وهوای متفاوت است و ارائه صرفا یک نوع طراحی پاسخگوی نیاز همه نقاط کشور نیست . به همین منظور و با کمک اطلاعات هواشناسی نقاط مختلف ایران برگرفته از نرمافزار RETScreen Expert ، طراحی ماژولار پیشنهادی برای نیروگاه ترکیبی ارائه شده است.

طراحی نیروگاه ترکیبی تولید همزمان خورشیدی، زیست توده و آب شیرین کن در شهر شیراز

طبق استانداردهای بین المللی، اگر میانگین انرژی تابشی خورشید در یک روز بالاتر از 3,5 کیلووات ساعت در مترمربع باشد، استفاده از تکنولوژیهای انرژی خورشیدی نظیر کلکتورهای خورشیدی یا فتولتاییک مقرون به صرفه است.  در بسیاری از نقاط ایران، انرژی تابشی خورشید بسیار بالاتر از میانگین بین المللی است و در برخی نواحی حتی ۷ یا 8 کیلووات ساعت بر مترمربع اندازه گیری شده است که نشان دهنده پتانسیل بالای ایران برای استفاده از انرژی خورشیدی است . به طور متوسط انرژی تابشی خورشید بر سطح سرزمین ایران حدود 4.5 کیلووات ساعت در مترمربع در یک روز است که طبق داده های نرم افزار RETScreen Expert ، میانگین انرژی تابشی خورشید در سطح شهر شیراز d)  KWh/(5.48 است و واضح است که این رقم از میانگین کشوری بالاتر است.

شهر شیراز دارای پتانسیل عظیمی برای استفاده از انرژی خورشیدی و انرژی زیست توده با توجه به زیرساختهای موجود در این شهر از قبیل یک نیروگاه 250 کیلوواتی متشکل از کلکتورهای خورشیدی به همراه یک نیروگاه زیست توده با توان حدودا 1 مگاوات است )سازمان انرژیهای نو ایران  1393 (. نیروگاه زیست توده شیراز از گاز لندفیل پسماندهای شهری برای تولید برق استفاده کرده و با مصرف بیش از ۴ میلیون مترمکعب زیستگاز در یک سال میتواند تا حدود 8 هزار مگاوات برق تولید کند. در کنار این زیرساختهای موجود و به منظور کاهش هزینه احداث میتوان یک نیروگاه ترکیبی تولید همزمان با توربین گاز Solar Centaur 40TM   3,2 مگاواتی راه اندازی کرد که بصورت مکمل از بیوگاز در فرایند احتراق خود و از انرژی خورشیدی در سیکل ترکیبی برای افزایش راندمان و یا سایر کاربردهای حرارتی استفاده میکند.

نیروگاه حرارتی خورشیدی موجود در شیراز با توان 250 کیلووات متشکل از 48 عدد کلکتور در 8ردیف 6 تایی است . طول هر کلکتور 25 متر و دهانه آن 4.3 متر است و مایع استفاده شده روغن با دمای کارکردی  275 درجه سانتیگراد است. میتوان با استفاده از ظرفیت فعلی نیروگاه دمای گاز پیش از ورود به محفظه احتراق را به 390 درجه سانتیگراد رساند که باقی دما تا رسیدن به دمای ورودی توربین گاز توسط محفظه احتراق تامین میگردد. از آنجاییکه زیرساختهای مربوط به کلکتورهای خورشیدی از قبل در این شهر وجود دارند، بنابراین استفاده از سیستم نمکزدای تقطیری خورشیدی به جهت استفاده از حرارت تولید شده توسط کلکتورها و سوزاندن بیوگاز توجیه پذیر است . همچنین در صورت تولید مازاد حرارت میتوان با تصفیه آب و ذخیره آن به نحوی از حرارت تولید شده استفاده کرد.

برای طرح پیشنهادی، 250 کیلووات یعنی کل ظرفیت نیروگاه کلکتور خورشیدی فعلی شیراز در نظر گرفته میشود که با توجه به ابعاد داده شده معادل حدود 5200 مترمربع است.  با توجه به اندازه های داده شده برای پنلهای معمولی فتوولتاییک و به جهت تولید 200 کیلووات برق، حدود 2000 متر مربع زمین در نظر گرفته میشود . به منظور کاهش هزینه و زمین موردنیاز جهت نگهداری از زیست توده، محل نیروگاه تا حد امکان نزدیک به لندفیل و یا نیروگاه فعلی زیست توده شیراز فرض شده است.

برای احداث نیروگاه در شهر شیراز محدودیت فضا در نظر گرفته نشده است . نهایتا میتوان نیروگاه ترکیبی خورشیدی زیست -توده تولید همزمان با اختصاص زمینی به مساحت حداقل7000 مترمربع با دیاگرامی مطابق شکل ۴ با ظرفیت توان حدود 3650 کیلووات احداث کرد که برای رسم دیاگرام از مراجع  Antonio M. and Pantaleo S. M., 2017  ،  Antonio M. and Pantaleo S. M., 2020   و M. Hassan, 2018  استفاده شده است.

طراحی نیروگاه تولید همزمان بادی، خورشیدی، زیست توده در کنار آب شیرین کن در جزیره کیش

با توجه به نمودارهای شکل 5 ، این جزیره پتانسیل خوبی برای نصب توربین های بادی در کنار تولید همزمان و سیستم آب شیرین کن جهت تامین برق و حرارت و آب منطقه دارد . علاوه بر این، با استفاده از زیست توده نه تنها مکملی برای تولید انرژی فراهم میشود بلکه مشکل دفع زایدات در جزیره نیز برطرف میگردد . از جهت مناسب بودن برای نصب توربین باد، میانگین سرعت باد در منطقه مطابق شکل زیر 3.1 m/s است. میانگین سرعت باد در ایران 2.4 m/s و میانگین سرعت باد در مزرعه بادی منجیل 3,5 m/s  است بنابراین با مقایسه میتوان دریافت که این جزیره پتانسیل خوبی برای استفاده از انرژی بادی دارد.

از سوی دیگر مشاهده میشود که سرعت باد در ماه های مختلف تغییرات شدیدی ندارد که این مسئله نکته مثبتی برای این منطقه به حساب می آید.  بیشترین سرعت متوسط باد در فصل بهار، یعنی ماههای مارچ و آپریل که حدودا ماههای فروردین و اردیبهشت را شامل میشود مشاهده شده است، اما در سایر ماهها نیز شرایط مناسبی از نظر وزش باد برقرار است.  میانگین انرژی تابشی خورشید نیز در سطح شهر کیش 5.6 KWh/d) است که نشان دهنده پتانسیل موجود برای نصب پنلهای فتوولتاییک است اما فرض میشود که این جزیره فضای کافی برای نصب کلکتورهای خورشیدی را ندارد و به همین دلیل به نصب پنلها با توان کلی 100 کیلووات اکتفا شده است.

برای تعیین نوع سیستم آب شیرین کن این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که برای تامین آب شیرین در مقیاس کوچک، بهترین گزینه استفاده از روش اسمز معکوس است که برای این روش برق موردنیاز را میتوان به کمک سیکل تولید همزمان و توربین های بادی و پنل های فتوولتاییک بدست آورد . با توجه به فرمول موجود در مرجع  )سازمان انرژیهای نو ایران1393 ) مساحت موردنیاز برای نصب توربین های بادی برابر تعداد توربین ضربدر مربع توان قطر روتور است . توان پنل های خورشیدی  100 کیلووات ساعت و زیست توده نیز فقط به عنوان سوخت مکمل در هنگام نیاز در نظر گرفته شده است . با توجه به محدودیت فضای موجود در جزیره میتوان صرفا با اختصاص زمینی به مساحت حداقل 1900 مترمربع به احداث نیروگاه ترکیبی بادی-خورشیدی، زیست توده تولید همزمان با دیاگرامی مطابق شکل زیر و ظرفیت حدود 3550 کیلووات به کمک مراجع  Antonio M. and Pantaleo S. M., 2017 Antonio M. and Pantaleo S. M., 2020 ( ) Ivan Postnikov, 2018  A. Pe´ rez-Navarro, 2010  پرداخت.

بحث و نتیجه گیری

در این پژوهش، با بررسی مقالات متعدد و مستندات و گزارشات پروژه های واقعی به طراحی ماژولار یک نیروگاه ترکیبی با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در کنار یک سیستم تولید همزمان پرداخته شده است. هدف ارائه طرحی پیشنهادی برای کاربردهای آینده بوده و به همین منظور به جای استفاده از به روزترین تکنولوژی ها، به زیرساختها و تجهیزات موجود در داخل کشور اشاره شده است.  برای بررسی سرعت وزش باد و میزان انرژی تابشی خورشید در نقاط مختلف ایران از نرم افزار RETScreen استفاده شده است که برای امکانسنجی پروژه های انرژی به کار میرود.

موارد زیر مهمترین نتایج حاصل از انجام این پژوهش است:

تکنولوژیهای مورد استفاده درترکیب سیستمهای مختلف انرژیهای تجدیدپذیر بسیار متنوع است و کاربردهای فراوانی در مراکز مختلف مسکونی، تجاری و صنعتی دارند و در پژوهش حاضر فقط به معرفی تعداد محدودی از ماژول ها با در نظر گرفتن محدودیت های موجود پرداخته شده است. با بررسی توربین های گازی استفاده شده در سیستمهای تولید همزمان موجود در دنیا و زیرساختهای موجود در ایران، توربین گازی 3,2 مگاواتی Solar Centaur 40TM انتخاب شده است که قابلیت استفاده از گاز لندفیل به میزان محدود را دارا میباشد.

با توجه به فرض استفاده مداوم از سیکل تولید همزمان و توربین گازی، برای استفاده از سایر تکنولوژی ها تا حد امکان سعی شده است که با در نظر گرفتن پارامترهای مختلف از جمله ظرفیت و مساحت، پیشنهادات قابل قبولی برای سیستم ترکیبی ارائه گردد. به همین منظور از توربین بادی و و پنل فتوولتاییک به عنوان مکملی برای تولید برق و استفاده در سیستم آب شیرین کن از نوعRO ، کلکتورهای خورشیدی به منظور تامین حرارت موردنیاز در سیستم آب شیرین کن تقطیری خورشیدی و گرم کردن سوخت پیش از ورود به محفظه احتراق و زیست توده به منظور تولید بیوگاز و تامین بخشی از سوخت موردنیاز و راه حلی برای دفع زایدات استفاده شده است. با توجه به بررسی اطلاعات آب وهوایی سالانه شامل میزان تابش خورشید و سرعت باد در دو منطقه شیراز و کیش، به ترتیب استفاده از نیروگاه ترکیبی تولید همزمان خورشیدی زیست توده به همراه سیستم آب شیرین کن تقطیری خورشیدی و نیروگاه ترکیبی تولید همزمان بادی زیست توده به همراه سیستم آب شیرین کن اسمز معکوس مورد بررسی قرار گرفت و دیاگرام پیشنهادی ارائه شد.

نویسندگان مقاله

آقای دکتر علی مددی

خانم مهندس مینا صالحی مرنی

آب شیرین کن خورشیدی و بادی

مکان یابی احداث نیروگاه خورشیدی براساس تئوری راف و تئوری چشم انداز

(مطالعه موردی استان سمنان)

چکیده:

انتخاب مکان یکی از گام های اساسی در ساخت نیروگاه های خورشیدی است که بر ظرفیت تولید برق و منافع اقتصادی-اجتماعی در آینده تاثیر میگذارد. لازم است عوامل بسیاری در انتخاب مکان مانند آب و هوا، زمین شناسی، پذیرش اجتماعی و … در نظر گرفته شود.  با این حال اغلب مطالعات قبلی کمتر فردیت و ابهام اطلاعات تصمیم گیرنده در نظر گرفته شده و فرض میکنند که تصمیم گیرندگان بدون در نظر گرفتن عوامل روان شناختی آنها کاملا منطقی هستند. برای مقابله با این مشکل یک رویکرد یکپارچه بر اساس نظریه راف برای تعیین معیار های مناسب، و تئوری چشم انداز برای انتخاب مکان مناسب پیشنهاد شده است. در نهایت یک مطالعه موردی در مناطق مختلفی از استان سمنان برای انتخاب مکان مناسب با توجه به معیار های برگزیده، انجام شده و مکان مناسب جهت احداث این نیروگاه انتخاب شده است.

مقدمه

گرم شدن جهانی کره زمین، امنیت انرژی و مسائل اقتصادی وضعیت را از انرژی سنتی به انرژی تجدید پذیر تبدیل میکند . ثابت شده است که انرژی خورشیدی یکی از منابع قابل اعتماد انرژی برای تولید برق است. انرژی خورشیدی فراوان، آزاد و تمیز است و هیچ نوع آلودگی برای محیط زیست ندارد. خورشید منبع عظیم انرژی، بلکه سرآغازحیات و منشا تمام انرژی های دیگراست .در حدود شش هزار میلیون سال از تولد این گوی آتیشین میگذرد و در هر ثانیه 4.2 میلیون تن از جرم خورشید به انرژی تبدیل میشوند. با توجه به وزن خورشید که حدود 333 هزار برابر وزن زمین است این کره نورانی را میتوان به عنوان منبع عظیم انرژی تا 5 میلیارد سال آینده به حساب آورد . بنابر تحقیقات آژانس بین المللی انرژی، رشد 20 تا 25 درصدی استفاده از انرژی خورشیدی برای تولید انرژی الکتریسیته تا سال 2050 خواهید داشت  . آژانس بین المللی بیان کرده است تا سال 2050 سامانه های انرژی خورشیدی قادر خواهد بود 9000 تراوات ساعت انرژی تولید کند که سالانه از خروج 6 بیلیون تن دی اکسید کربن جلو گیری خواهد شد .بسیاری از جوامع بخصوص کشورهای در حال توسعه به منظور تقویت پایه های توسعه و رفع عدم تعادل بیش از هر زمانی نیازمند برنامه ریزی و شناسایی امکانات و منابع بالقوه شان میباشند .قرار گرفتن ایران برکمربند گرم دنیا و مدار 25 – 40 درجه عرض شمالی، دارای یکی از بالاترین پتانسیل های جذب انرژی خورشیدی است . سالانه با میانگین 280 روز آفتابی در بیش از 90 درصد از اراضی کشور و میزان تابش نور خورشید بین 1800 تا 2200 کیلو وات بر ساعت بر متر مربع در زمره کشور هایی که حداکثر دریافت نور دارند قرار گرفته است. ایران با توجه به اینکه 8 تا 9 ماه سال را از بارش باران بی بهره است و در واقع آسمانی بدون ابر دارد، میتواند بخش بزرگی از انرژی مورد نیاز خود را از تابش نور خورشید تامین کند. این در حالی است که طبق استناد های ثبت شده ارزیابی منابع نفتی ایران بعد از 43 سال، منابع گازی 167سال،زغال سنگ 417 سال دیگر به پایان خواهند رسید . کشور ایران به دلیل رشد جمعیت، بالا رفتن سرانه مصرف انرژی الکتریکی، توسعه بخش های صنعتی،کشاورزی و … میزان تقاضا مصرف این نوع انرژی پیوسته در حال افزایش است.به همین علت امنیت انرژی حکم میکند همواره به دنبال یافتن و استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر باشیم. اولین و مهم ترین قدم در بهره گیری انرژی خورشیدی، یافتن مناطق مناسب است. در گذشته هدف اولیه از مکان یابی یک نیروگاه، یافتن محلی بود که نیروی برق مورد نظر را با کمترین هزینه تولید کند و برای کاهش پیچیدگی های طراحی سیستم انتقال نیرو، نیروگاه ها معولا در نزدیک بخش های صنعتی و شهر ها احداث میشدند. بطور کلی معیار های منابع )مانند انرژی خورشیدی(، معیار های اقتصادی )مانند هزینه و سود( و معیار های محیطی )مانند کاهش تخلیه آلاینده ها و کاربری زمین (بیشتر معیار مورد استفاده برای متخصصان و کارشناسان برای ارزیابی یک مکان برای احداث نیروگاه خورشیدی است.

در این پژوهش سه دیدگاه محیط زیست، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی برای شناسایی عوامل موثر درانتخاب مکان مناسب مورد مطالعه قرار گرفته است. این عوامل عبارتند از: 1 – ساعت آفتابی 2 – متوسط دمای سالانه 3 – متوسط بارش سالانه 4 – رطوبت 5 – ارتفاع 6 – فاصله ازجاده های ارتباطی 7 – فاصله از شهر ها 8 – شیب 9 – تعداد روز های گرد و غباری 10 – جهت شیب زمین 11 – فاصله از رودخانه و دریا 12 – معیار های زیست محیطی 13 – گسل 14 – دیگر معیار های اقتصادی- اجتماعی 15 – فاصله از خطوط انتقال نیرو 16 -استاندارد های ایمنی و امنیتی 17 -تعداد روز های ابری در ایران و سایر کشور ها تحقیقات متعددی روی این امر انجام پذیرفته شده است برای مثال ارزیابی چرخه عمر نیروگاه ها، حساسیت و قابلیت اطمینان نیروگاه ها، عملکرد نیروگاه های خورشیدی، مقایسه با دیگر پروژه های نیروگاه خورشیدی، و…که به چند مورد در ذیل اشاره میشود.

1 – روشی برای شناسایی و احداث نیروگاه انرژی خورشیدی در مناطق شهری توسعه داد تا هزینه های پیش از نصب،کم تر شود و همچنین پتانسیل واقعی شهری را مشخص کرد. به منظور این کار از سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده کرد و این روش را در سایر نقاط تکثیر کرد.

2 – از 4 معیار مورد استفاده شده : مکان، اوروگرافی،کاربری زمین و آب و هوا برای ارزیابی مناسب بودن مکان ها برای اجرای پروژه انرژی خورشیدی استفاده کردند. در این مطالعه دریافتند که آب و هوا مهم ترین معیار است.

3 – استان اصفهان با معیار میزان ساعت آفتابی در طول یک سال، با هدف مکان یابی نقاط مناسب جهت قرارگیری پنل های خورشیدی برای پژوهش انتخاب شد .این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی-تحلیلی و روش کتابخانه ای است با استفاده از نرم افزار GIS لایه ها تهیه و با برهم گذاری نقاط مستعد در نقشه و از طریق همپوشانی وزنی، مکان های مناسب شناسایی شدند.سپس به روش تاپسیس گزینه های مختلف بررسی و بهترین مکان انتخاب شد. نتایج حاصل نشان داد که 17 درصد از مناطق استان اصفهان وضعیت مطلوبی برای قرارگیری پنل های خورشیدی دارد.

4 – مکان یابی نیروگاه خورشیدی با استفاده از روش تحلیل چند گانه و مطالعه جامع برای اولویت بندی مناطق مختلف جهت احداث نیروگاه خورشیدی انجام داد و در نتیجه پی برد که شهر های شیراز، یزد و بیرجند پتانسیل بالایی برای احداث نیروگاه دارند.

5 – مکان یابی نیروگاه را در استان فارس در دو مرحله مقدماتی و تفصیلی انجام داد. در این مطالعه مدل های بولین، همپوشانی شاخص و فازی را برای تلفیق لایه های اطلاعاتی مورد استفاده قرار دارد.  نتیجه نشان داد که مدل های فازی نسبت به مدل های دیگر از قابلیت انعطاف بالایی برای مدل کردن مدل های منطقی و تاثیرات متقابل پارامتر ها بر همدیگر و مکان یابی برخوردار است.

یک روش مبتنی بر تئوری چشم انداز برای انتخاب محل نیروگاه خورشیدی:

برای انتخاب مکان نیروگاه، یک روش تاپسیس مبتنی بر تئوری مجموعه راف و نظریه چشم انداز پیشنهاد شده است. تئوری مجموعه راف بوسیله دقت متغییر در فرآیند تصمیم گیری می تواند ذهنیت ها و عدم قطعیت ها را تغییر دهد. تئوری چشم انداز با در نظر گرفتن عوامل روان شناختی تصمیم گیرندگان، در شریط عدم قطعیت به آنان کمک میکند . نظریه چشم انداز شامل دو قسمت می باشد:

1 – تعیین اوزان معیارها 2 – رتبه بندی مکان ها با روش بسط داده شده

تعیین اوزان معیارها:

در این مرحله، وزن معیارها از طریق ارزیابی مستقیم معیارها محاسبه می شوند.  مراحل محاسبات به شرح زیر است:

قدم اول : تعیین اهمیت کریسپ هر معیار

چندین مکان نیروگاه خورشیدی و معیارهای ارزیابی توسط متخصصان گردآوری شده است سپس، آنان برای میزان اهمیت معیارها، امتیازات 1 – 10 در نظر می گیرند. هر چه امتیاز بالاتر باشد معیار مهم تر می باشد امتیاز 1 نشان دهنده کمترین میزان اهمیت و امتیاز 10 نشان دهنده بیشترین اهمیت می باشد . بر این اساس ارزش های ارزیابی اهمیت هر یک از معیارها از نظر متخصصان را میتوان به دست آورد.

قدم دوم:  تبدیل کریسپ به فواصل راف

تئوری مجموعه راف یک ابزار ریاضی موثر برای دستیابی اطلاعات غیردقیق و نامشخص بدون فرضیات اضافی می باشد . اطلاعات غیردقیق در فرآیند تصمیم گیری را میتوان با یک جفت از مفاهیم دقیق بر اساس تقریب پایین و بالا در تئوری مجموعه راف ها به دست آورد . ممکن است به دلیل تجربه ودانش متفاوت متخصصان، با درجه متفاوتی از ابهام، در نظر کارشناسان مواجه شویم برای مشخص کردن درجه تغییر، پارامتر دقت متغییر که در بازه صفر و یک تعریف می شود در نظر گرفته میشود.  بنابراین در این مرحله، باید عدد کریسپ معیارها را به شکل عدد راف تبدیل کرد.

منطقه مورد مطالعه:

استان سمنان بین طول های جغرافیایی ″′15 °55 53 طول خاوری و ″5 ′14 °35 عرض شمالی با مرکزیت شهرستان سمنان واقع شده است. و مساحتی برابر با 97491 کیلومتر مربع، 5 / 9 درصد مساحت کل کشور را شامل میشود و از نظر مساحت ششمین استان ایران است . استان سمنان هم اکنون دارای 7شهرستان، 18 شهر، 11 بخش و 29 دهستان است.

عرصه های کویری استان سمنان به دلیل واقع شدن روی کمربند خورشیدی مستعد بهره برداری سلول های خورشیدی است و براساس آمار اداره کل هواشناسی سمنان، استان سمنان از 365 روز سال، 325 روز هوای آفتابی دارد و به عبارتی این استان در حدود سه هزار ساعت در سال از هوای صاف بهره مند است . در زمان حاضر 100 کیلووات برق تجدید پذیر در استان سمنان تولید می شود که این رقم چندان قابل قبول نیست .

نه منطقه برای این آزمایش انتخاب شده است که عبارتند از: سمنان، دامغان، گرمسار، ایوانکی، شاهرود، میامی، رضوان، بیارجمند، شهمیرزاد

شکل 1 .مناطق انتخابی جهت ارزیابی

از 3 نفر شامل یک سرمایه گذار، یک کارشناس زمین شناسی و یک کارشناس هوا شناسی برای ارزیابی و وزن دهی معیار های انتخابی استفاده شده است.در جدول 2 به تمامی این معیار ها اشاره شده و اهمیت هر یک در جدول 2 از نظر کارشناسان بررسی شده است.

جدول 3

بدست آوردن اوزان معیار و رتبه بندی مکان ها:

ابتدا اهمیت قطعی معیارها توسط کارشناسان جمع آوری شده است )جدول ( 3با در نظر گرفتن ذهنیت و ابهام متخصصان در تصمیم گیری، اهمیت کریسپ با توجه به معادلات به شکل عدد راف تبدیل شده است.  علاوه بر این مقادیر قطعی متغیر راف و مقادیر وزنی برای سود و زیان گرد آوری شده است. این 17 معیار دارای درجه متفاوتی می باشند. معیار ساعت آفتابی و متوسط دما که امتیاز گروه بالایی دارند هر دو معیار مهم بوده و نمرات اهمیت ساعت آفتابی و متوسط دما به ترتیب 9.655 و 8.117می باشد.

با دقت بالا متوجه میشویم که با توجه اطلاعات در دسترس و نظرات کارشناسان در خصوص معیارها، منطقه سمنان به عنوان بهترین مکان جهت ساخت نیروگاه خورشیدی انتخاب شده است.

بحث و نتیجه گیری

توسعه انرژی نو یکی از شاخص های مهم در توسعه اقتصادی است.  از لحاظ بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و سازمانی نقاط قوت و دلایل مهمی برای استفاده از انرژی خورشیدی وجود دارد.  در این مطالعه روشی براساس تئوری چشم انداز، نظریه راف و روش تاپسیس و با استفاده از آمار آب و هوایی و اطلاعات جغرافیایی استان سمنان، برای انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه خورشیدی استفاده شده است.  این روش نه تنها عقلانیت محدود کارشناسان را اداره میکند بلکه نگرش های ریسک کارشناسان در فرایند تصمیم گیری را مورد توجه قرار میدهد . از آنجایی که تصمیمات افراد با ابهام و تناقض هایی درگیر است و همچنین به دلیل عقلانیت محدود کارشناسان، ممکن است کارشناسان نتوانند عملکرد مناسبی را در امتیاز دهی معیار ها داشته باشند و در نتیجه با انتخاب های نامناسب منجر به تحمیل هزینه های جبران ناپذیری شوند. به منظور کاهش این ضرایب خطا، از تئوری راف اسفاده شد.در تئوری راف با استفاده از دقت متغیر a و تغییرات آن، تغییرات اولویت بندی مکان ها را تحت شرایط ابهام و نادقیق را میتوان مشاهده کرد.

تحلیل حساسیت:

برای بررسی تاثیر سطوح مختلف دقت متغیر بر رده بندی نهایی مکان ها یک آنالیز حساسیت با a های متفاوت انجام شده است . همان طور که در شکل مشاهده می شود سمنان و رضوان به ترتیب به عنوان بهترین و بدترین مکان با در نظر گرفتن این موضوع که هیچ ابهامی در نظر کارشناسان وجود ندارد( a = 0) به ازای دقت متغیر های متفاوت ضریب نزدیکی مکان ها در شکل 7 مشخص شده است.

نویسندگان مقاله

آقای مهندس رسول عبدالمحمدی ، آقای مهندس علی رهنمای شلمانی ، خانم دکتر دنیا رحمانی ،آقای دکتر امیرخاکباز

مکان یابی احداث نیروگاه خورشیدی

چکیده

امروزه مشکلات محیط زیستی قابل توجه سوخت های فسیلی موجب شده است که توجه بسیاری از جوامع بشری به سمت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر معطوف شود. در میان منابع انرژی تجدیدپذیر استفاده از انرژی خورشیدی و فناوری فتوولتائیک در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته است. استفاده از فناوری فتوولتائیک نیازمند مساحت زمین زیادی است و این امر موجب شده است که کشورهایی مانند چین به دلیل عدم وجود زمین کافی به استفاده از سیستمهای فتوولتائیک شناور روی بیاورند.  سیستمهای فتوولتائیک شناور مزایای متعددی از جمله بازده تولید انرژی الکتریکی بالاتر، کاهش تبخیر آب، بهبود کیفیت آب با جلوگیری از رشد جلبکها و نیاز به تمیزکاری کمتر را دارا میباشند. در این تحقیق به بررسی سیستمهای خورشیدی شناور به خصوص در ایران پرداخته شده است.  نتایج این بررسی نشان میدهد که راندمان تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی الکتریکی در سیستمهای فتوولتائیک شناور 10 الی 15 درصد بیشتر از سیستمهای روی زمین است.  همچنین بسته به میزان پوشش سطح آب توسط پنلهای خورشیدی شناور، استفاده از سیستمهای فتوولتائیک شناور میتواند موجب کاهش تبخیر آب تا 80 درصد شود.  از دیدگاه اکولوژیکی، در استفاده از پنلهای خورشیدی شناور باید میزان پوشش سطح آب مقداری بهینه باشد تا هم از رشد بی رویه جلبکها جلوگیری شود و هم جمعیت قابل قبولی از جلبکها که برای اکوسیستم آب ضروری است تأمین گردد . همچنین بررسی حاصل از مطالعات اقتصادی نشان میدهد که هزینه سرمایه گذاری نیروگاه های خورشیدی شناور تقریبا 25 درصد بیشتر از نیروگاه های خورشیدی روی زمین میباشد. در پایان، نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که استفاده از سیستم فتوولتائیک شناور در کشور ایران و به خصوص در مناطق جنوب کشور ارزشمند خواهد بود.

مقدمه

امروزه بیش از 81 درصد کل انرژی مصرفی جهان و بیش از 95 درصد انرژی مصرفی در ایران را سوخت فسیلی تأمین میکند. با این حال انرژی های فسیلی، بخصوص نفت و زغال سنگ، باعث ایجاد چالشهای گسترده زیست محیطی و اقتصادی برای کشورها و بطور کلی جوامع بشری شده اند . به عنوان نمونه مشکلاتی نظیر گرمایش زمین، آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی، ناشی از مصرف زیاد سوختهای فسیلی است. از طرفی مشکل آلودگی هوا نیز از طریق تأثیر بر سلامتی انسان و بسیاری از فعالیتها مانند کشاورزی میتواند هزینه های زیادی را به دولتها تحمیل کند.  با توجه به مشکلات مذکور سوختهای فسیلی، رشد تقاضای انرژی، استفاده بی رویه از منابع انرژی فسیلی و همچنین پایان پذیر بودن منابع نفتی و گازی کشور، میبایست از هم اکنون به فکر انرژیهای جایگزین بود. در حال حاضر مهمترین انرژیهای تجدیدپذیر دردسترس انرژی های باد، برق آبی، بایو مس و خورشیدی میباشند که در میان این منابع جایگزین، انرژی خورشیدی در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است و با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی ایران از پتاسیل بسیار بالایی جهت بومی سازی در کشور نیز برخوردار است. تبدیل تابش مستقیم خورشید به شکلی از انرژی که قابل استفاده باشد، به چندین روش قابل انجام است که یکی از مهمترین این روشها استفاده از سیستمهای فتوولتائیک می باشد.

رایگان و پایان ناپذیر بودن منبع انرژی خورشیدی، قابلیت استفاده در ظرفیتهای بالا، ذخیره سازی آسان، هزینه نگهداری و عملیاتی پایین و بی خطر بودن از نظر محیط زیستی موجب شده که در سالهای اخیر توجه ویژه ای به این سیستم های فتوولتائیک در جهان شود.  با وجود مزایای فراوان سیستمهای فتوولتائیک، استفاده از این سیستمها در کشورهایی که دارای زمین کافی برای احداث نیروگاه خورشیدی نمیباشند کمی چالش برانگیز است.  به طور کلی بازده پنل های خورشیدی نسبتا پایین و در حد 18 تا 21 درصد میباشد این بدین معنی است که برای یک نیروگاه 1 مگاواتی به زمینی به مساحت حداقل 15000 متر مربع نیاز است که این موضوع به خصوص برای کشورهای صنعتی و توسعه یافته شاید از نظر اقتصادی قابل قبول نباشد،  زیرا از زمین مورد نظر میتوان برای مصارف دیگر مانند کشاورزی استفاده کرد. یکی از راه حلهای موجود برای برطرف کردن این مشکل استفاده از سیستمهای فتوولتائیک شناور (FPV)بر روی سطح آب میباشد که در سالهای گذشته مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. در این روش از پنلهای خورشیدی بر روی سطح مخازن آب، تصفیه خانه ها، تالاب ها، دریاچه ها و … استفاده میشود.  استفاده از سیستمهای فتوولتائیک شناور دارای مزایایی مانند بازده بالاتر تبدیل انرژی خورشیدی نسبت به پنلهای روی زمین، کاهش تبخیر آب و کاهش رشد جلبک ها میباشد.  همچنین میتوان از سیستمهای خورشیدی شناور در ترکیب با نیروگاه های برق آبی استفاده کرد و از مزایای آن بهره برد. در این تحقیق به بررسی فنی و اقتصادی سیستم فتوولتائیک شناور و اثرات مثبت و منفی این سیستم بر محیط زیست پرداخته میشود.

سیستمهای فتوولتائیک شناور

به طور کلی سیستمهای فتوولتائیک از نظر مکان احداث به سه دسته تقسیم میشوند:

1. سیستم های فتوولتائیک روی زمین
2. سیستم های فتوولتائیک روی پشت بام
3. سیستمهای فتوولتائیک شناور که در این میان سیستمهای خورشیدی شناور از دو مورد دیگر فناوری جدیدتری میباشد . تکنولوژی پنل های شناور برای اولین بار در سال  2007 با احداث یک نیروگاه 20 کیلوواتی در آیچی ژاپن مطرح شد و پس از گذشت تنها دو سال ظرفیت تولیدی این فناوری در جهان به 1 مگاوات رسید . آمار نشان میدهد که در سال 2015 ظرفیت تولید سیستمهای فتوولتائیک شناور 65 مگاوات بوده است و این مقدار در سال 2017 و 2018 به ترتیب به 585 و 1100 مگاوات رسیده است که حاکی از رشد سریع این فناوری در سالهای اخیر میباشد.

همانطور که در شکل 1 مشاهده میشود پراکندگی فناوری سیستمهای خورشیدی شناور در جهان تا سال 2017 نشان میدهد که در این زمینه کشور چین پیشقدم بوده و 76 % از ظرفیت تولید موجود را به خود اختصاص داده است. پس از چین، ژاپن و آسیای شرقی )به ویژه کره جنوبی( عملکرد خوبی در این زمینه داشته اند.  اخیرا کشورهایی مانند هند و کشورهای نواحی استوایی نیز در این بخش سرمایه گذاری زیادی داشته اند. بزرگترین نیروگاه پنل های خورشیدی شناور در دنیا در سال 2017 با ظرفیت 40 مگاوات در شهر هواینان در کشور چین افتتاح شد )شکل . ( 2  این نیروگاه از 160 هزار پنل خورشیدی که به یکدیگر متصل شده اند تشکیل شده است و مساحتی معادل 800 هزار متر مربع از سطح یک دریاچه مصنوعی را پوشش میدهد و قادر به تأمین برق یک شهر کوچک و نیاز حدود 15000 خانوار میباشد . در ایران نیز کاربرد سیستمهای خورشیدی شناور شامل موارد محدودی میباشد. یکی از این موارد نیروگاه خورشیدی شناور در مجتمع پتروشیمی مهاباد میباشد.  ظرفیت این نیروگاه روزانه 200 کیلو وات ساعت است، که در صورت تکمیل طرح و اجرای فاز دوم، این ظرفیت به نیم مگاوات برق هم میرسد.  از مزایای این طرح علاوه بر جلوگیری از تبخیر آب، بهبود 15 درصدی خنک کاری در سطح آب است.  همچنین این نیروگاه خورشیدی قرار است در فاز دوم برق مورد نیاز 400 خانوار روستایی را تأمین کند )”شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی شانا,” 1399 (. این پروژه نشان میدهد که در صورت توسعه نیروگاه های خورشیدی شناور در کشور میتوان از ظرفیت آنها برای تولید برق مورد نیاز مجتعهای صنعتی کشور نیز استفاده کرد.

شکل 1 : پراکندگی فناوری سیستم های خورشیدی شناور در جهان

شکل 2 : بزرگترین نیروگاه خورشیدی شناور در چین

شکل 3 پراکندگی نیروگاه های خورشیدی شناور را بر اساس ظرفیت نیروگاه نشان میدهد که مشاهده میشود بخش اعظم ظرفیت تولیدی موجود مربوط به نیروگاه های دارای ظرفیت بالای 15 مگاوات میباشد که این امر بیان کننده قابلیت استفاده از این فناوری در مقیاس های بزرگ است.

شکل 3 : توزیع نیروگاه های خورشیدی شناور در دنیا بر اساس ظرفیت نیروگاه

استفاده از پنلهای شناور فقط محدود به دریاچه ها نمیشود بلکه در هر جایی که آب موجود باشد مانند تصفیه خانه های آب و پساب، مخازن آب، کانال ها و … میتوان از این سیستم استفاده کرد. با توجه به امکان خنک سازی پنلها توسط آب موجود، بازده پنلهای شناور میتواند 10 تا 12 درصد از پنلهای زمینی بالاتر هم برود. این مورد در تحقیق ساکرامنتو و همکاران نیز تأیید شده است، نتایج این تحقیق نشان میدهد که استفاده از پنل های شناور به طور میانگین موجب افزایش 5 / 12 درصدی بازده تبدیل انرژی خورشیدی میگردد ( do Sacramento et al., 2015 ). سیستمهای خورشیدی شناور با پوشش سطح آب از تبخیر آب نیز جلوگیری میکنند. از نظر تمیزکاری نیز از آن جایی که پنلهای شناور از خشکی دور هستند مشکل نشستن گرد و خاک بر آنها را بر خلاف پنل های زمینی نخواهیم داشت و به همین دلیل تمیزکاری کمتری نیاز خواهند داشت _ _Gorjian et al., 2021 در کنار تمام مزایایی که پنلهای شناور دارند، این سیستمها دارای معایبی نیز میباشند. برای مثال املاح موجود در آب میتواند بر اجزای سازنده و عملکرد پنل خورشیدی اثر منفی داشته باشد و موجب خوردگی شود، تمیزکاری و سرویس پنلهای شناور ممکن است سخت تر باشد و همچنین انتقال ایمن انرژی تولیدی از سیستم های شناور به زمین چالش برانگیز خواهد بود. در استفاده از پنلهای شناور در دریا و آب های آزاد باید به این نکته توجه کرد امواج دریا و جذر و مد میتواند اثرات مخرب بر عملکرد سیستم داشته باشد و در نتیجه نیازمند هزینه ها و نظارت بیشتر خواهد بود.

3 – آثار زیستی و محیط زیستی سیستم های فتوولتائیک شناور

 1-3 – تبخیر آب

طبق آمارها، متوسط میزان بارندگی سالانه جهان حدود 850 میلیمتر و این مقدار در ایران 250 میلیمتر و چیزی کمتر از یک

سوم متوسط میزان بارندگی سالانه جهان است. این در حالی است که متوسط ظرفیت تبخیر سالانه در جهان 700 میلیمتر و

در ایران برابر با 2100 میلیمتر است و این موضوع نشان میدهد که تبخیر سالانه در ایران سه برابر متوسط تبخیر سالانه جهانی است لذا محدودیت و کمبود منابع آبی در ایران نسبت به جهان بسیار حاد و جدی تر است )”بحران تبخیر و هدر رفت آب در ایران و راهکارهای مقابله با آن “(. با توجه به مشکل کمبود آب در کشور میتوان گفت که مهمترین مزیت سیستم های خورشیدی شناور برای کشور ما جلوگیری از تبخیر آب در اثر پوشش سطح آب توسط پنل ها میباشد که به حفظ منابع آب کشور )از جمله مخازن سدها( کمک بسیاری میکند. استفاده از پنل های شناور موجب میشود سرعت باد روی سطح آب به شدت کاهش پیدا کند علاوه بر این میزان انرژی دریافتی توسط آب به دلیل جذب توسط پنل ها بسیار کم میشود از طرفی تابش فروسرخ ناشی از گرم شدن پنل بیشتر از سطح روی آن که به رنگ سیاه است منتشر میشود تا سطح پشتی سفید.  همه این عوامل روی هم رفته موجب میگردد که تبخیر آب کاهش پیدا کند و این به حفظ منابع آب کمک بسیاری مینماید.  نتایج تحقیقات گذشته نشان میدهد که با پوشش سطح 80 تا 95 درصد، تبخیر آب به اندازه 50 تا 80 درصد کاهش پیدا میکند.( P. Rosa-Clot, 2020)

بر اساس مطالعات انجام شده توسط اسکاوو و همکاران، تنها پوشاندن 30 درصد از سطح حوضچه ها به کمک پنلهای خورشیدی میتواند تا 49 درصد از تبخیر آب جلوگیری کند  (Scavo, Tina, Gagliano, & Nižetić, 2020). همچنین در تحقیق دیگری که در استرالیا انجام شده است، به کمک مدل Penman-Monteith کاهش 90 درصدی تبخیر آب به واسطه پوشش سطح آب توسط پنلهای شناور تخمین زده شده است .

2-3 – اثر گلخانه ای

به طور کلی میتوان گفت پنلهای خورشیدی 95 تا 97 درصد تابش خورشید )مستقیم و پخشی( را جذب میکنند، این موضوع

تبعاتی را برای موازنه انرژی کره زمین دارد زیرا میزان جذب انرژی توسط پنلهای خورشیدی بیشتر از سطح زمین می باشد. از

تمام انرژی ای که پنلها دریافت میکنند تنها 10 تا 20 درصد آن تبدیل به الکتریسیته میگردد و بخش اعظم آن 90 – 80

درصد صرف گرم کردن پنل میشود که این انرژی در نهایت به صورت تابش فروسرخ ) گرما(  منتشر شده و جذب این تابش

توسط گازهای گلخانه ای موجب افزایش گرمایش زمین میگردد.  علی رغم اینکه استفاده از انرژی خورشیدی و کاهش مصرف

سوخت های فسیلی خود تأثیر بسزایی در کاهش گرمایش زمین دارد، اما باید به موضوعِ اثر گلخانه ای سیستم های معمول

فتوولتائیک نیز توجه کرد. چراکه اگر چه در حال حاضر سهم آن در گرمایش جهانی ناچیز میباشد اما با توجه به توسعه روزافزون استفاده از پنلهای خورشیدی و سرمایه گذاری های زیاد در این زمینه احتمال افزایش سهم این تکنولوژی در گرمایش جهانی وجود دارد. یکی از بهترین راه حلها برای برطرف کردن این مشکل استفاده از پنلهای شناور است زیرا درصد بازتاب نور آب، پایین و تقریبا هم اندازه پنل های خورشیدی میباشد. در نتیجه استفاده از این پنلها بر روی سطح آب تغییر قابل توجهی در موازنه انرژی جهانی ایجاد نمیکند( P. Rosa-Clot, 2020 .)

3-3 – بررسی آثار سیستم فتوولتائیک بر اکولوژی آب

در استفاده از سیستمهای خورشیدی شناور، اکولوژی آب موضوعی است که حتما باید به آن توجه شود. یکی از مشکلاتی زیستی که مخازن آب و دریاچه سدها با آن روبه رو هستند رشد جلبکها است.  به طور کلی جلبکها برای رشد خود نیاز به CO2، نور و مواد مغذی )عمدتا فسفر و نیتروژن( دارند . لذا میتوان گفت که تحت تابش خورشید رشد آنها بیشتر نیز میشود. جلبکها از طریق تولید اکسیژن به بهبود کیفیت آب کمک میکنند اما رشد و افزایش جمعیت بیش از حد آنها مشکلاتی را نیز ایجاد میکند . به طور کلی جلبکها عمر کوتاهی دارند و پس از مرگ توسط میکروارگانیزم های موجود در آب تجزیه میشوند، طی فرایند تجزیه جلبکها اکسیژن آب مصرف شده و در نتیجه شرایط بی اکسیژنی ایجاد میشود. تجزیه جلبکها علاوه بر رها کردن مواد سمی مشکلاتی از جمله کاهش تنوع زیستی آب، مرگ برخی از آبزیان، ایجاد رنگ و بوی نامطبوع و نیاز به تصفیه آب را با خود به همراه دارد،. استفاده از پنلهای شناور مشکل جلبکها را به طور کامل حل نمیکند اما تا حدی میتواند این اثر را با جلوگیری از رسیدن نور خورشید کاهش دهد. البته از طرفی وجود مقدار قابل قبولی از جلبکها و میکروارگانیزم ها برای اکوسیستم آب ضروری است و این میکروارگانیزم ها برای فعالیت و ادامه حیات خود نیازمند دریافت نور خورشید هستند. لذا سطحی از آب که تحت پوشش پنلهای خورشیدی قرار میگیرد باید مقداری بهینه داشته باشد تا هم از کمبود اکسیژن و پیامدهای آن جلوگیری شود و هم سطح مناسبی از جلبک را تأمین کند . درصد پوشش پیشنهادی سطح مخازن سدها توسط پنلها میتواند چیزی در حدود 40 تا 60 درصد باشد که غلظت قابل قبولی از جلبکها را تأمین میکند و هم از هدر رفت انرژی جلوگیری میکند ( Gorjian et al., 2021; P. Rosa-Clot, 2020 .)

4-3 – بررسی سازگاری مواد مورد استفاده در سازه شناور با محیط زیست

علاوه بر توجه به موادی مانند کادمیوم، کروم و سرب که در ساخت پنلهای خورشیدی استفاده میشوند و دارای پتانسیل

آلایندگی و اثرات مخرب زیست محیطی میباشند، در استفاده از پنل های شناور حتی در مواردی که پوشش سطح آب کم باشد باید به موادی که از آنها برای ساخت سازه شناور زیرین نیز استفاده میشود توجه کرد و کیفیت آب را همواره به طور دقیق کنترل نمود . سه ماده اصلی که برای ساخت این سازه ها استفاده میشوند عبارتند از: پلی اتیلن دانسیته بالا  HDPE ، فولاد گالوانیزه و آلومینیوم.  در واقع تماس مستقیم با آب عمدتا از طریق لوله های HDPE که به عنوان سازه شناور عمل میکنند و سازگاری خوبی با محیط زیست دارند، اتفاق می افتد و آهن گالوانیزه )یا آلومینیوم( در تماس مستقیم با آب نیست، اما به چندین دلیل مانند باران یا امواج، قطعات فلزی و پنلها توسط آب مرطوب شده و میتوانند مقادیر کمی از مواد محلول در آب را آزاد کنند. آهن گالوانیزه برای جلوگیری از خوردگی توسط لایهای از زینک پوشش داده میشود. مقداری از این لایه زینک در اثر تماس با آب سال به سال در آب حل میشود که البته مقدار آن ناچیز بوده و مقادیر استانداردی از آن برای بدن انسان لازم است در نتیجه به نظر نمیرسد مشکلی ایجاد کند اما با این وجود نیاز به نظارت بر آن وجود دارد .

4 – ترکیب نیروگاههای برق آبی با سیستم های خورشیدی شناور

امکان ترکیب سیستم های خورشیدی شناور با نیروگاه های برق آبی میتواند بسیار جذاب باشد زیرا خشکسالی و نوسانات الگوی بارندگی تأثیر زیادی بر ظرفیت تولید نیروگاههای برقآبی دارد. یکی از راه حلهای پیشنهادی برای برطرف کردن این مشکل ترکیب نیروگاههای برقآبی با سیستمهای خورشیدی شناور که بخشی از دریاچه سد را پوشش میدهند، میباشد. در فصل تابستان در کشور ما نیز نیروگاههای برقآبی کشور به دلیل میزان تبخیر بالای آب دچار مشکلاتی میشوند لذا نصب پنلهای خورشیدی شناور بر روی دریاچه سد میتواند یک راهکار مناسب برای برطرف کردن مشکلات نیروگاه ها باشد، زیرا پوشش سطح آب مخزن سد با پنلها موجب میشود که تا حد زیادی از تبخیر آب جلوگیری شود. از طرف دیگر، بهره برداری از تولید الکتریسیته توسط سیستم های خورشیدی موجب میشود که در مصرف آب نیز صرفه جویی شود چرا که میتوان ظرفیت تولید نیروگاه و در نتیجه مصرف آب را در زمان فعالیت سیستم های خورشیدی کاهش داد . در تحقیقی که توسط کازانیگا و همکاران انجام شده است عملکرد 20 نیروگاه برق آبی و اثر ترکیب آنها با پنل های شناور بررسی شده است.  نتایج این تحقیق نشان میدهد که پوشش 10 درصد از سطح مخازن نیروگاه های برق آبی موجب افزایش ظرفیت تولیدی به میزان حداقل 65 درصد میشود، همچنین میزان تبخیر نیز بالای 18 درصد کاهش پیدا میکند . در پژوهش دیگری نیز که توسط سیلوِریو  و همکاران انجام شده است، نشان داده شده است که با پوشش 6 / 2 درصد از سطح مخزن یک نیروگاه برق آبی در برزیل بوسیله پنل های شناور میزان 4 / 18 مگاوات در سال به ظرفیت تولیدی نیروگاه اضافه میشود . مزیت دیگری که احداث سیستم خورشیدی بر روی مخازن سدها دارد این است که ساختار پنلهای شناور موجب کاهش تشکیل امواج شده و در نتیجه فرسایش دیواره های مخزن سد را کاهش میدهد. البته این اثر محدود به سطح پوشیده شده است که به طور معمول درصد کمی از سطح مخزن است، اما از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که پنلها باید در فاصله ای نه چندان دور از سازه سد واقع شوند، جایی که احتمال فرسایش مخزن بیشتر است.

5 – بررسی اقتصادی

ظرفیت تولید نیروگاه های خورشیدی شناور به سبب داشتن خاصیت خنک کنندگی آب و تأثیر آن بر روی تعدیل دمای سطح

پنل های خورشیدی، میتواند تا 15 درصد بیشتر از نیروگاه های عادی و مرسوم باشد و این خود به تنهایی میتواند دوره بازگشت سرمایه را کوتاه تر نماید.  به دلیل وجود بسیاری از زیرساخت های لازم در سدها و نیروگاه های برق آبی هزینه سرمایه گذاری برای احداث سیستم خورشیدی شناور تا حد زیادی کاهش پیدا میکند . همچنین استفاده از پنل های شناور

نه تنها احتمال قرار گرفتن صفحات خورشیدی در معرض آلاینده های هوا همچون گرد و غبار را کمتر میکند بلکه هزینه تمیز

کردن این صفحات را نیز تا حدودی کاهش میدهد. اما به طور کلی هزینه سرمایه گذاری سیستم های خورشیدی شناور بیشتر از سیستم های زمینی است زیرا سیستم های شناور علاوه بر تهیه پنل ها نیازمند صرف هزینه هایی برای نصب سازه شناور، سیستم نگهدارنده ، کابل ها و متصل کننده ها و دیگر تجهیزات الکتریکی مانند اینورترها و باتری میباشد و با توجه به اینکه کابل ها و متصل کننده هایی که در آب قرار میگیرند باید خاصیت ضد آب داشته باشند، این مورد میتواند هزینه بیشتری را نسبت به پنل ها ی زمینی تحمیل کند . در پژوهشی که در سال 2020 انجام شده است، گزارش شده است که هزینه سرمایه گذاری ثابت سیستم های خورشیدی شناور 25 درصد بیشتر از سیستم های زمینی میباشد که این افزایش هزینه ها عمدتا ناشی نصب سازه های شناور و نگهدارنده میباشد . همچنین در گزارشی که در سال 2019 منتشر شده است عنوان گردیده است که هزینه سرمایه گذاری سیستم های خورشیدی شناور بسته به موقعیت مکانی پروژه، عمق منبع آب و تغییرات عمق متغیر بوده و در بازه 2 / 1 – 8 / 0 دلار به ازای هر وات میباشد. شکل 4 میزان سرمایه گذاری کشورهای مختلف را در پروژه های متفاوت در سالهای 2018 -2014 نشان میدهد.

شکل 4 : میزان سرمایهگذاری در پروژههای نیروگاههای خورشیدی شناور در کشورهای مختلف دنیا

همانطور که در شکل 4 مشاهده میکنیم با این که ظرفیت تولیدی نیروگاه های ژاپن کمتر از چین میباشد، اما هزینه

سرمایه گذاری آنها خیلی بیشتر از کشور چین است.  این امر نشان میدهد که موقعیت مکانی نیروگاه های ژاپن سرمایه گذاری بیشتری را می طلبد در حالی که چین به دلیل داشتن موقعیت مکانی و جغرافیایی بهتر متحمل هزینه های کمتری میشود . لذا جهت برآورد هزینه های سرمایه گذاری، منطقه مطالعاتی مورد نظر باید به طور دقیق بررسی و ارزیابی شود .

 6 – نتیجه گیری

توسعه روزافزون استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و وجود مشوق های فراوان در راستای استفاده از انرژی پاک موجب شده است که توجه بسیاری از جوامع بشری به سمت از استفاده از انرژی خورشیدی و فناوری فتوولتائیک جلب شود . در این میان نیروگاه های خورشیدی شناور فرصت تازه ای را برای افزایش ظرفیت تولیدی فناوری فتوولتائیک فراهم نموده است. در این پژوهش سیستم های خورشیدی شناور از دیدگاه فنی، اقتصادی و محیط زیستی بررسی شدند.  مطالعات فنی و محیط زیستی نشان می دهد که بازده تولیدی سیستم های خورشیدی شناور به دلیل خاصیت خنک سازی آب موجود در حدود 10 تا 15 درصد بالاتر از سیستم های مستقر روی زمین میباشد . همچنین پنل های خورشیدی شناور کمک فراوانی به کاهش تبخیر آب میکنند به صورتی که گزارش ها حاکی از کاهش 50 تا 80 درصدی تبخیر آب میباشد که این مورد برای ایران که با مشکل کم آبی مواجه است بسیار حائز اهمیت میباشد.  پوشش سطح آب توسط پنل های خورشیدی و عدم نفوذ نور به درون آب موجب کاهش رشد جلبکها شده و از اثرات مخرب آنها بر کیفیت آب جلوگیری میکند اما باید توجه کرد که حضور جمعیت قابل قبولی از جلبک ها و میکروارگانیزم ها برای اکوسیستم آب ضروری است لذا باید درصد بهینه ای از سطح مخزن آب توسط پنلها پوشش داده شود تا نور کافی به درون آب برسد؛ این مقدار برای مخازن سدها در حدود 40 تا 60 درصد سطح دریاچه میباشد.

مواد مورد استفاده در سازه های شناور عمدتا از ترکیباتی میباشند که مشکلات زیست محیطی قابل توجهی ایجاد نمیکنند اما با این وجود نیاز به نظارت بر کیفیت آب به علت در تماس بودن با این مواد وجود دارد . امکان استفاده از پنلهای خورشیدی شناور در نیروگاه های برق آبی از دیگر مزایای قابل توجه این فناوری است که موجب صرفه جویی در مصرف آب نیروگاه و افزایش ظرفیت تولیدی میگردد به طوری که پوشش سطح تنها 10 درصد از مخازن نیروگاه های برق آبی منجر به افزایش 65 درصدی ظرفیت تولیدی میگردد. بررسی های اقتصادی نشان میدهد که هزینه سرمایه گذاری سیستم های خورشیدی شناور با توجه به موقعیت مکانی پروژه، عمق منبع آب و تغییرات عمق متغیر و در محدوده 8 / 0 تا 2 / 1 دلار به ازای هر وات تولیدی می باشد اما میتوان گفت که به طور کلی هزینه سرمایه گذاری نیروگاه خورشیدی شناور در حدود 25 درصد بیشتر از نیروگاه خورشیدی زمینی میباشد.  با توجه به نتایج حاصل از مطالعات صورت گرفته باید گفت که به دلیل مزایای ویژه سیستم های فتوولتائیک شناور برای کشور ما یعنی کاهش تبخیر و افزایش ظرفیت تولیدی برق کشور، این فناوری نیازمند توجه بیشتری در کشور میباشد و امید است این پژوهش در این زمینه مفید واقع شود.

تهیه و تنظیم مقاله

مهندس حامد شوهانیان
بخش مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی شیمی نفت و گاز، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
پست الکترونیکی:h.shouhanian@shirazu.ac.ir
دکتر مهرزاد فیلی زاده
استادیار، بخش مهندسی شیمی، دانشکده مهندسیشیمی نفت و گاز، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
پست الکترونیکی:m.feilizadeh@shirazu.ac.ir
مهندس سعید حیدری کوچکی
بخش مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی شیمی نفت و گاز، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
پست الکترونیکی:saeedhydari1376@gmail.comi
مهندس فرید عطار
بخش مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی شیمی نفت و گاز، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
پست الکترونیکی:farid.attar@che.sharif.edu

سیستم فتوولتائیک شناور

توجیه اقتصادی برق خورشیدی

درآمد نیروگاه خورشیدی

احداث و خرید برق خورشیدی

معرفی نیروگاه های خورشیدی

نیروگاه های تجدیدپذیر مانع پخش گاز های سمی شدن این میزان تولید

انرژی‌های نو باعث شده بیش از یک میلیارد و ۲۳۰ میلیون مترمکعب از

مصرف سوخت‌های فسیلی در ایران که از عوامل اصلی آلایندگی هوا در کشور

است، کاسته و بیش از ۹۵۲ میلیون لیتر در مصرف آب نیز صرفه‌جویی شود.

 

عملکرد نیروگاه‌های تجدیدپذیر، ۴۷۶ میلیون کیلووات ساعت کاهش تلفات در

شبکه برق را به همراه داشته و مانع انتشار ۱۸ هزار تن آلاینده‌های محلی شده است.

 

اکنون ۳۷۷ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در کشور در حال احداث است و ظرفیت

نصب شده انرژی‌های نو به ۸۳۴ مگاوات رسیده و  تاکنون ۱۱۵ نیروگاه تجدیدپذیر

مگاواتی در کشور نصب شده و ۳۷ نیروگاه مگاواتی دیگر نیز در حال احداث است.

 

تاکنون سه هزار و ۵۵۸ نیروگاه خورشیدی، کوچک مقیاس در کشور

نصب شده و ۲ هزار و ۳۵۰ نیروگاه دیگر نیز در حال نصب قرار دارد. حجم

سرمایه‌گذاری غیردولتی در این بخش به بیش از ۱۲۴ هزار میلیارد ریال رسیده است.

 

بررسی اعداد و ارقام موجود در این بخش حکایت از آن دارد که ۴۱ درصد

نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور از نوع خورشیدی، ۳۶ درصد از نوع بادی، ۱۰

درصد از نوع برق‌آبی کوچک، ۲ درصد از نوع بازیافت حرارتی و توربین‌های

انبساطی و یک درصد نیز از نوع زیست توده است.

 

نیروگاه های تجدیدپذیر مانع پخش گاز های سمی شدن

نیروگاه خورشیدی و افزایش سرمایه گذاری در خراسان رضوی طی یک سال و

نیم اخیر با وجود قابلیت‌های زیاد خراسان رضوی در زمینه انرژی‌های

تجدیدپذیر بویژه انرژی خورشیدی، سرمایه‌گذاری در این حوزه کمرنگ بوده است.

 

وی اظهار داشت: در پی ابلاغیه جدید وزارت نیرو که تولید برق از محل

انرژی‌های تجدیدپذیر را از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر می کند، نشستی با

شرکت‌های مرتبط با نصب نیروگاه‌های خورشیدی در استان برگزار شد تا برای

توسعه سرمایه‌گذاری در این حوزه برنامه‌ریزی شود.

 

وی گفت: ۴۰ شرکت بخش خصوصی در نصب تاسیسات نیروگاه خورشیدی در

استان فعالیت دارد که مسوولین آنها در این نشست پذیرفتند تا پایان سال جاری

۱۰ مگاوات به تولید برق از محل انرژی‌های تجدیدپذیر بیفزایند.

 

رسولیان افزود: در این نشست مقرر شد نصب نیروگاه‌های پنج کیلوواتی

خورشیدی توسط مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی

توسعه یابد که در این راستا تسهیلات بانکی برای خرید تاسیسات نیروگاه به

مددجویان پرداخت می‌شود و تولید برق توسط هر نیروگاه پنج کیلوواتی ماهانه هشت میلیون ریال درآمد دارد.

 

وی اظهار داشت: پیش از این مسوولین دستگاه‌های اجرایی خراسان رضوی تعهد

کرده بودند تامین ۲۰ درصد از تولید برق را از طریق نصب نیروگاه‌های خورشیدی

بر عهده بگیرند که برخی به این تعهد عمل کرده و برخی دیگر در این زمینه چندان فعال نبودند.

 

وی گفت: به طور متوسط سالانه ۳۵۰ روز آفتابی با حرارت متوسط در خراسان

رضوی وجود دارد که تابش آفتاب آن مناسب مولدهای خورشیدی است،

دسترسی آسان و نامحدود، رایگان بودن، قابلیت تجدیدپذیری و عدم آلودگی

زیست محیطی را می‌توان از مزیت‌های انرژی خورشیدی برشمرد.

 

رسولیان ادامه داد: در خراسان رضوی درجه حرارت خورشید به میزان

استان‌های کویری مانند یزد نیست و چون افزایش حرارت، راندمان تولید

نیروگاه‌های خورشیدی را کاهش می دهد، تولید انرژی خورشیدی در این

استان به مراتب بهتر از استان‌های دیگر است.

 

وی تشکیل انجمن شرکت‌های فعال در حوزه سرمایه‌گذاری انرژی خورشیدی را

نیز از دیگر مصوبات این نشست برشمرد.

 

ظرفیت تولید برق نیروگاهی نصب شده در خراسان رضوی حدود ۱۰ درصد از کل

ظرفیت نیروگاهی کشور است.

 

نیروگاه خورشیدی و افزایش سرمایه گذاری در خراسان رضوی

برق خورشیدی با خرید تضمینی ۲۰ ساله معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی

سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) در آیین بازدید از روند

پیشرفت فاز دوم پروژه نیروگاه خورشیدی قلعه‌گنج گفت: احداث

نیروگاه‌های تجدیدپذیر، بحثی است که طی سه سال اخیر در کشور مطرح شده است.

 

وی افزود: این نیروگاه‌ها از یک کیلو وات برق خانگی تا میزان ظرفیتی که

سرمایه‌گذار توان تامین مالی آن را داشته باشد راه‌اندازی می‌شوند.

 

معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری

انرژی برق تصریح کرد: هدف ما دعوت از مردم، ادارات دولتی و نهادها برای

مشارکت در راه‌اندازی نیروگاه‌های تجدیدپذیر و خورشیدی در مناطقی همچون جنوب کرمان است.

 

وی اظهار داشت: در شرکت ساتبا، که وظیفه توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و

تجدیدپذیر را بر عهده دارد خرید برق خورشیدی را برای تولید کنندگان تضمین می‌کنیم.

 

کریم‌زاده ادامه داد: تولید کننده، تنها طی پنج سال نخست اجرای طرح، هزینه‌ای را

که در این مسیر خرج کرده دریافت می‌کند و پس از آن به درآمدزایی می‌رسد.

 

وی همچنین طرح استقرار و نصب آب شیرین‌کن‌های هیبریدی که قرار است به

زودی در شهرستان قلعه گنج اجرا شود را مورد بررسی قرار داد.

 

قلعه‌گنج با ۱۴ هزار و ۲۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۸۵ هزار نفر جمعیت در فاصله

۴۵۰ کیلومتری جنوب کرمان واقع شده است.

 

برق خورشیدی با خرید تضمینی ۲۰ ساله

برق خورشیدی ۲۰ هزار نیروگاه تجدیدپذیر طرح جهاد روشنایی با هدف

ساخت نیروگاه های خورشیدی توسط خانوارهای نیازمند تحت پوشش کمیته

امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی امروز (شنبه) با حضور

«محمدباقر نوبخت» رئیس سازمان برنامه و بودجه ، سردار «غلامرضا

سلیمانی» رئیس سازمان بسیج مستضعفین و «مرتضی بختیاری»

رئیس کمیته امداد امام خمینی امضا شد.

 

«حمید پورمحمدی» معاون سازمان برنامه و بودجه در مراسم امضای این

تفاهمنامه گفت: اجرای این طرح بر اساس اجرای قانون بودجه است که با

مشارکت سازمان بسیج انجام می شود.

 

وی اضافه کرد: برای احداث هر نیروگاه ۳۵ میلیون تومان وام اعطا می شود

و برق تولیدی نیز توسط وزارت نیرو خریداری خواهد شد.

 

معاون سازمان برنامه و بودجه گفت: قرار است در گام نخست ۲۰ هزار نیروگاه

برای ۲۰ هزار خانوار روستایی، عشایر و مرزی احداث شود و در گام های بعدی به

۱۰۰ هزار نیروگاه افزایش خواهد یافت.

 

وی اظهار داشت: شرکت های داخلی مانند مپنا این نیروگاه ها را ساخته و در

اختیار دستگاه های مسئول برای نصب قرار می دهند.

 

پورمحمدی خاطر نشان کرد:  ساخت این نیروگاه ها علاوه بر افزایش تولید برق به

تقویت معیشت خانوادهای محروم نیز کمک می کند و پس از مدتی آنها از

پوشش کمیته امداد و نهادهای حمایتی خارج خواهند شد.

 

برق خورشیدی ۲۰ هزار نیروگاه تجدیدپذیر

هم اکنون سه کانون تونل باد در منطقه مرغزار گرمه، روستای داشلی قلعه راز و جرگلان و ارتفاعات مهنانک مانه و سملقان شناسایی شده است.

 

وی افزود: با نصب آزمایشی توربین های بادی در مرغزار شهرستان گرمه امکان اندازه گیری سرعت باد، میزان تولید انرژی و میزان وزش باد در این منطقه میسر خواهد شد.

 

وی گفت: تولید انرژی از منابع تجدید شونده یکی از راهکارها برای مقابله با آلودگی های روز افزودن محیط زیست ناشی از مصرف مداوم انرژی‌های فسیلی است.

 

وی با بیان اینکه این سه منطقه ظرفیت خوبی برای تولید برق دارند اظهار داشت: در صورت نصب توربین های بادی ۹۹ مگاوات برق در این مناطق تولید خواهد شد که هم اکنون در دست مطالعه و بررسی های بیشتر است.

 

علیخانی اظهار داشت: یک شرکت آلمانی در این خصوص وارد کار شده است که تحریم ها مشکلاتی ایجاد کرد اما رایزنی ها ادامه دارد.

 
۲ هزار پنل خورشیدی برای خانوارهای عشایری

قائم مقام شرکت توزیع نیروی برق خراسان شمالی با بیان اینکه در این استان رویکرد بیشتر استفاده از انرژی خورشیدی کم ظرفیت اما پربازده است گفت: در نیروگاه های بزرگ تلفات انرژی زیادی وجود دارد که هم اکنون تلاش می کنیم با ایجاد تعداد زیاد نیروگاه در نقاط مختلف استان هدررفت انرژی  را کاهش دهیم.

 

علیخانی افزود: دو هزار پنل خورشیدی برای خانوارهای عشایری در نظر گرفته شده است که تاکنون ۷۸ مورد نیز نصب شده است.

 

وی با بیان اینکه ایجاد هر پنل خورشیدی که در اختیار خانوارهای عشایری قرار می گیرد پنج کیلووات برق تولید می کند افزود: میزان درآمد برای هر خانوار حدود ۱۰ میلیون ریال است.

 

وی اظهار داشت: هر یک پنل خورشیدی حدود ۵۰۰ میلیون ریال هزینه دارد که این طرح با همکاری یک شرکت اجرا می شود و علاوه بر تسهیلات کم بهره در اختیار خانوارها قرار می گیرد شرکت نیز برای هر پنل ۱۵۰ میلیون ریال آورده دارد.

 

وی افزود: تولید برق در مناطق عشایری بیشتر خود مصرفی است و وارد مدار نخواهد شد.

 

هم اکنون عشایر خراسان شمالی با جمعیتی بیش از ۳۰ هزار نفر در قالب ۲ ایل زعفرانلو و شادلو و ‌ ۳۸طایفه با شیوه های سنتی کوچرو و نیمه کوچرو در این استان کوچروی می کنند

 

علیخاین افزود:  این پنل در یک کیف طراحی شده است و خانوار های عشایری در ییلاق  و قشلاق آن را جا به جا و  نصب می کنند.

 

به گزارش ایرنا در سال گذشته حدود ۴۰۰ دستگاه پنل خورشیدی ۴۰ ولت در اختیار خانوارهای عشایری این استان قرار گرفته بود.

 

قائم مقام شرکت توزیع نیروی برق خراسان شمالی گفت: همچنین در این استان سه نیروگاه ۱۰۰ کیلو واتی و چهار تا نیروگاه ۲۰ کیلو واتی وجود دارد که برق تولیدی وارد مدار می شود.

 

خراسان شمالی با بهره مندی از ۳۰۰ روز آفتابی در سال ظرفیت بالایی برای سرمایه گذاری در زمینه انرژی خورشیدی دارد و متوسط تابش خورشید، پنج تا ۶ کیلووات در مترمربع است.

 

اکنون میزان تولید برق نیروگاهی این استان به هزار و ۱۱۴ مگاوات رسیده است.

 

۹۹.۹ درصد از جمعیت خراسان شمالی از نعمت برق برخوردارند،  هم اکنون ۳۶۳ هزار مشترک برق در این استان وجود دارد.

 

حدود ۴۴ درصد از جمعیت ۸۶۳ هزار نفری خراسان شمالی در روستاها ساکن هستند.

پنل خورشیدی و توربین بادی خراسان شمالی

دولت اسکاتلند برنامه‌هایی برای جایگزینی نیروگاه‌های موجود با انرژی‌های تجدیدپذیر تدوین کرده و امیدوار است تا سال ۲۰۵۰ میلادی بتواند نیمی از انرژی مصرفی این کشور را با استفاده از منابع تجدیدپذیر تامین کند و دی‌اکسید کربن تولید شده در صنعت برق به صفر برساند.

 

اسکاتلند برای اجرای این برنامه‌ها زمان مناسبی را انتخاب کرده است. انگلیس در حال تلاش برای حذف زغالسنگ از صنایع است و در ماه می گذشته دو هفته را بدون استفاده از سوخت‌های فسیلی گذراند. اگر اسکاتلند و سایر مناطق تابع انگلیس که به انرژی باد دسترسی دارند، بتوانند برق تولیدی خود را به سایر کشورها ارسال کنند، مناطقی که توربین‌های زیادی ندارند نیز می‌توانند وابستگی خود را به سوخت‌های فسیلی برای تولید برق کاهش دهند.

 

احتمالاً دنبال کردن این روند برای سایر کشورها دشوار است، زیرا راه‌اندازی نیروگاه‌های بادی و خورشیدی برای تولید برق نیازمند شرایط خاصی است.

 

اسکاتلند، بادهای شدید و خط ساحلی طولانی دارد. موفقیت اسکاتلند در بهره‌برداری از انرژی باد نشان می‌دهد ابعاد تامین انرژی از منابع تجدیدپذیر به قدری وسعت یافته که پیش از این غیرقابل تصور بوده است.

نیروگاه بادی اسکاتلند با قدرت دو برابر برق بادی تولید میکند

احداث نیروگاه بادی در سیستان بلوچستان در حالي كه تا چند دهه قبل استان سيستان‌وبلوچستان تنها در چند ماه از سال از وزش باد‌هاي 120 روزه بهره مي‌برد، اما حالا افزايش زمان اين باد‌ها موجب شده تا كارشناسان براي استفاده بهينه‌تر از اين نوع انرژي، ساخت و تجهيز نيروگاه‌هاي بادي را پيشنهاد دهند. اين مهم سبب شد تا عضو هيئت‌مديره و معاون برنامه‌ريزي و امور اقتصادي شركت مادر تخصصي توانير در زاهدان اعلام كند: «نيروگاه بادي در شمال سيستان و بلوچستان احداث خواهد شد.» موضوعي كه مي‌رود تا پس از رتبه‌دار شدن اين استان در زمينه دارا بودن پنل‌هاي خورشيدي، از لحاظ نيروگاه‌هاي بادي نيز پس از شهرستان منجيل در استان گيلان داراي رتبه دوم شود.

 

باد‌هاي 120 روزه سيستان و بلوچستان كه از اواخر ارديبهشت تا پايان شهريور در اين استان مي‌وزد و گاهي حتي تا 170 روز هم طول مي‌كشد موجب شده تا كارشناسان اين منطقه را پس از شهرستان منجيل در استان گيلان يكي از بهترين موقعيت‌ها براي ايجاد نيروگاه‌هاي بادي بدانند. اين مهم در حالي است كه وجود مستمر خورشيد در بيشتر اوقات سال در اين منطقه موجب شده تا سيستان‌وبلوچستان در زمينه استفاده از پنل‌هاي خورشيدي نيز حرف‌هاي بسياري براي گفتن داشته باشد؛ موضوعي كه با توجه به سرمايه‌گذاري‌هاي خوب در اين رابطه مي‌تواند اين استان پهناور را در زمينه توليد انرژي در كشور و حتي منطقه صاحبنام كند.

 

**باد‌هاي 120 روزه، انرژي‌هاي هميشگي

ادامه‌دار بودن وزش باد‌هاي 120 روزه در سيستان‌وبلوچستان كه حالا در بيشتر سال مردمان منطقه شاهد گستردگي آن در اكثر شهر‌هاي اين استان قديمي هستند موجب شده تا كارشناسان ساخت نيروگاه‌هاي بادي در اين مناطق را پيشنهاد بدهند. عضو هيئت مديره و معاون برنامه‌ريزي و امور اقتصادي شركت مادر تخصصي توانير در زاهدان با اشاره به موقعيت ويژه اين استان در زمينه وزش باد در طول سال كه حالا فراتر از باد‌هاي 120 روزه است، مي‌گويد: «اين مهم مي‌طلبد تا براي استفاده بهينه از آن، نيروگاه بادي در شمال سيستان و بلوچستان احداث شود.»

 

مصطفي رجبي مشهدي مي‌افزايد: «موافقت احداث نيروگاه بادي دولتي در منطقه ميل نادر در شمال اين استان به توانير تفويض شده كه تا 18 ماه آينده به پايان خواهد رسيد.» وي ادامه مي‌دهد: «هم اكنون شركت صبا نيرو هم در حال ساخت 34 دستگاه توربين بادي 660 كيلوواتي است كه دو دستگاه آن آماده است و به زودي براي نصب به لوتك در شمال استان منتقل مي‌شود.» عضو هيئت مديره و معاون برنامه‌ريزي و امور اقتصادي شركت مادر تخصصي توانير با اشاره به وضعيت تابش خورشيد در كشور بيان مي‌كند: «ظرفيت انرژي حاصل از تابش خورشيد در اين منطقه دو برابر اغلب كشور‌هاي اروپايي است.» رجبي مشهدي مي‌افزايد: «با بررسي‌هاي انجام شده در اين استان، يكي از مشكلات سرمايه‌گذاران در بخش نيروگاه خورشيدي، قيمت خريد برق از آنان است كه قرار شد خريد برق از اين نيروگاه‌ها، از طريق سامانه مربوطه به دو برابر برسد و مشكلات سرمايه‌گذاران حل شود.»

 

اين مسئول با اشاره به اينكه در حال حاضر ميزان توليد برق از انرژي‌هاي تجديدپذير در كشور 700 مگاوات است، تصريح مي‌كند: «اگر هزينه‌ها از طريق منابع مالي مدنظر شامل عوارض، خريد برق از نيروگاه‌هاي تجديدپذير و حذف سوخت نيروگاه‌ها تأمين شود، مي‌توان تا سال آينده اين ميزان توليد برق را به 1500 مگاوات رساند.» از آنجا كه از اهداف دولت، توليد 5 هزار مگاوات برق از منابع انرژي تجديدپذير تا سال 1400 است، لذا اين هدف موجب شده تا در اين زمينه سرمايه‌گذاري ويژه‌اي انجام پذيرد.

 

**ظرفيت‌هاي بي‌نظير براي توليد انرژي‌هاي نو

سيستان و بلوچستان اگرچه از نفت، گاز و جنگل‌هاي انبوه بهره‌اي نبرده است، اما نعمت‌هاي خدادادي همچون باد و تابش خورشيد اين استان را به مجموعه‌اي بي‌نظير از انرژي‌هاي نو در ايران تبديل كرده است. مسير باد‌هاي پر قدرت سيستان، انرژي تابشي خورشيد با بيش از 6 كيلووات ساعت بر مترمربع در روز، دو انرژي تجديدپذير است كه بهترين شرايط را در اين منطقه به وجود آورده است.

 

در كنار اين منابع مهم انرژي مي‌توان به «انرژي زمين گرمايي» آتشفشان نيمه‌خاموش تفتان، بلندي‌هاي بزمان، انرژي امواج اقيانوسي درياي بزرگ چابهار با ارتفاع بيش از 12 متر در فصل مونسون و انرژي «بيومس» منطقه كشاورزي و گاوداري‌هاي زابل، بمپور و باهوكلات اشاره كرد. بر اساس اطلاعات سينوپتيك هواشناسي در 40 سال گذشته، ديتا‌هاي مقدماتي اطلس باد «سازمان انرژي‌هاي نو ايران» و نقشه‌هاي به روز شده سازمان هوانوردي بزرگ جهاني از جمله «ناسا»، باد‌هاي سيستان از نظر قدرت و تداوم و جهت وزش ثابت باد رتبه نخست جهاني را به خود اختصاص داده‌اند. همچنين، قدرت زياد باد‌هاي سيستان و مسطح بودن زمين‌هاي فلات هامون يكي از مزاياي منحصر به فرد دشت سيستان براي احداث نيروگاه بادي در اين منطقه است.

 

باد‌هاي پرقدرت سيستان كه به طور متوسط سالانه با سرعت 10 متر برثانيه مي‌وزد باعث شده تا بيش از 310 روز وزش باد در منطقه «ميل نادر سيستان» فلات هامون را براي ايجاد مزارع بزرگ برق بادي به منطقه‌اي نمونه در اين زمينه تبديل كند. اين شرايط ايده‌آل موجب شده تا فلات سيستان با زمين‌هايي صاف و توپوگرافي بسيار اندك يا زبري زير 3 درصد بهترين زمين براي ايجاد نيروگاه‌هاي بادي به شمار رود.

 

به منظور بررسي شرايط احداث نيروگاه بادي در منطقه، توربين بادي در «لوتك سيستان» در تيرماه سال 88 آماده بهره‌برداري شد كه پس از نصب و اتصال به شبكه سراسري تنها تا پايان آبان 92 حدود 4 ميليون كيلو وات ساعت برق پاك را به شبكه سراسري كشور تزريق كرد كه اين مهم نشان‌دهنده شرايط مناسب منطقه براي احداث نيروگاه بادي است.

احداث نیروگاه بادی در سیستان بلوچستان

رضا اردكانیان روز دوشنبه در مراسم افتتاح نیروگاه 61 مگاواتی سیاهپوش در منطقه
طارم سفلی قزوین افزود: امروز نیروگاه های تجدیدپذیر و به ویژه بادی در كشور به
خوبی جایگاه خود را شناخته و به توسعه مطلوبی نیز دست یافته اند.

وزیر نیرو ادامه داد: 640 مگاوات ظرفیت نیروگاه بادی تجدید پذیر كشور است
كه 45 درصد آنها را نیروگاه بادی تشكیل می دهند. وی با بیان اینكه امسال نیز احداث
450 مگاوات نیروگاه بادی تجدید پذیر در دستور كار قرار دارد افزود: بر اساس وعده های
داده شده تا پایان امسال این میزان تولید به یك هزار مگاوات و در سال آینده
نیز تا دو برابر افزایش می یابد و تا پایان برنامه پنجم به پنج هزار مگاوات می رسد.

اردكانیان خاطر نشان ساخت: هزینه تولید هركیلووات ساعت برق در نیروگاه بادی های
تجدید پذیر چهار سنت یورو است و حدود 10 میلیون دلار صرفه جویی سالانه در مصرف
سوخت به همراه دارد.

وی گفت: امروز ما راه صحیحی را در حوزه تولید انرژی در پیش گرفته ایم و نیروگاه های خورشیدی
را در مناطق كم آب و بادی را در مناطق اقلیمی خاص مورد شناسایی و اجرا قرار می دهیم.
اردكانیان یادآور شد: با اتكا به ظرفیت های قانونی مجلس شورای اسلامی از هر كیلو وات
برق عرضه شده به مردم در سال گذشته 50 ریال و امسال 60 ریال دریافت و از همین
محل آورده مردم برق نیروگاه بادی ها خریداری شد.

وی اضافه كرد: امسال 10 هزار میلیارد ریال از محل فروش برق جمع آوری شده است
و امیدواریم سازمان برنامه و بودجه نیز به وظیفه خود كه همان تامین منابع مالی
وزارت نیرو است به نحو مطلوب انجام وظیفه كند.
وزیر نیرو در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به طرح های قابل افتتاح در هفته دولت
افزود: در چهارمین روز از هفته دولت 11 پروژه وزارت نیرو مورد بهره برداری قرار می گیرد
كه بزرگترین آن نیروگاه سیاه پوش است.

برق بادی ۵۰ درصد برق کشور را تامین می کند

نیروگاه انرژی تجدیدپذیر در فضا این نیروگاه تجدیدپذیر به علت استقرار

در خارج از جو کره زمین قادر به دریافت و ذخیره‌سازی انرژی پاک با بهره‌وری

بیشتر و هزینه کمتر خواهد بود. انرژی ذخیره شده توسط این نیروگاه تجدیدپذیر

به امواج میکروویو یا لیزر تبدیل شده و سپس به زمین تابانده می‌شود.

 

از انرژی حاصل از این نیروگاه مگاواتی می‌توان برای استفاده ماهواره‌ها،

کمک به ساکنان مناطق سیل‌زده یا زلزله‌زده، پشتیبانی از نیروهای امدادی و مناطق

دوردست و کوهستانی استفاده کرد.

 

«وانگ لی» از محققان تحقیقاتی آکادمی فناوری فضایی چین، در ششمین

مجمع مهندسی چین و روسیه که هفته گذشته در Xiamen  در جنوب شرقی استان «فوجیان»

در چین برگزار شد، گفت: این نیروگاه تجدیدپذیر مستقر در فضا، انرژی پاک را که هرگز

به زمین نمی‌رسد، جذب می‌کند.

 

وی گفت: این انرژی سپس به امواج میکروویو یا لیزر تبدیل شده و برای مصرف انسان‌ها

به صورت بی‌سیم به سطح زمین تابانده می‌شود.

 

وانگ گفت: امیدواریم که با تقویت همکاری‌های بین‌المللی به موفقیت‌های علمی و تکنولوژیک

دست یابیم تا بشر بتواند زود هنگام به آرزوی انرژی پاک بی حد و حصر برسد.

 

این محقق افزود: در مقایسه با انرژی فسیلی سنتی، که به طور فزاینده‌ای فرسوده شده

و عامل بروز مسائل وخیم زیست محیطی است، انرژی خورشیدی مبتنی بر فضا کارآمدتر

و پایدار است و یک راه‌حل قابل اعتماد برای تامین انرژی ماهواره‌ها و مناطق

آسیب دیده و یا مناطق جدا شده در زمین ارائه می‌دهد.

 

دولت چین اکنون سرمایه‌ای ۲۸.۴ میلیون دلاری را به پیشبرد طرح مذکور اختصاص داده

تا بتواند این پروژه را تا سال ۲۰۳۵ تکمیل کند.

نیروگاه انرژی تجدیدپذیر در فضا

مناطق دورافتاده در لرستان از انرژی سبز بهره مند می شوند.

با توجه به زاویه ای نور خورشید به پنل های خورشیدی در لرستان، بهره وری گیاهان حداقل ۲۰ درصد بیشتر از استان های دیگر مانند کرمان و یزد است.
سرپرست شرکت برق ولایتی گفت :

“نور خورشید باید به طور مستقیم به پنل های خورشیدی ضربه بزند و این یکی از ویژگی های کلیدی است که استان لرستان را از دیگر مناطق متمایز می کند.”
تقاضای برق در ۱۲ شهر از راه دور در شهرستان خرم آباد و اليگودرز در استان لرستان به طور کامل با کمک نیروگاه های کوچک مقیاس فتوولتائیک تامین می شود.
پتانسیل های انرژی پاک در استان لرستان:

موقعیتها، پتانسیلها و فرصتهای استان لرستان در پوشش انرژی های تجدید پذیر و کاربرد فناوریهای مربوط به آنها را با تاکید بر انرژی های خورشیدی و بادی مورد بحث و بررسی قرار دهد.
استان با قرار گرفتن در کمربند خورشیدی، پتانسیل های بزرگی از کاربرد امید بخش فناوریهای انرژیهای خورشیدی دارد. استان لرستان در حال حاضر سیستم شبکه PV جدید ۱۰ کیلو واتی را برای برق رسانی به مناطق روستایی بکار می گیرد. چرخه های گاز و بخار در حال اجرا هستند و پیش بینی می شود چرخه خورشیدی در سال ۰۵۱۱ به سیستم ملحق شود.
داده های سرعت باد روشن می کند که این منطقه توانایی کاربرد انرژی باد برای هدایت توربینهای بادی کوچک و پمپهای هدایت بادی برای آبیاری مزارع را دارد. علیرغم پتانسیل باالی منطقه در کاربرد منابع مختلفی از انرژیهای تجدید پذیر، بکارگیری فناوریهای انرژی تجدید پذیر با توجه به در دسترس بودن برق یارانه ای باال و سوخت های فسیلی رشد نکرده است.
با این حال، با توجه به برنامه حذف یارانه ها برای اجرای کاالهای انرژی، کاربرد منابع انرژی تجدید پذیر برای منطقه چالشی اجتناب ناپذیر است. بنابراین، دولت محلی مسئول ایجاد انگیزه و تشویق کافی در میان بخش کاربران انرژی مختلف و ارائه توضیح و توجیه های کافی فناوریهای انرژی تجدید پذیر است. این تضمین می کند که انرژی کافی برای توسعه پایدار استان لرستان در دسترس است .

نیروگاه خورشیدی در مناطق دور افتاده لرستان

انرژی های تجدیدپذیر، در ادامه مطبوعات اداره وزارت نیرو بیانیه داده است:مقدار فعلی باعث شده است:

که ۹۵۵ میلیون مترمکعب از استفاده سوخت‌های فسیلی در ایران که جزو عوامل اصلی آلایندگی هوا در کشور است، جلوگیری شده و بیش از ۷۵۱ میلیون لیتر در مصرف آب نیز صرفه‌جویی شود.

هم اینک برابر با ۳۸۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر برق درون کشور در حال احداث است

و مقدار نیروگاه های نصب شده انرژی‌های تجدیدپذیر کشور به ۷۶۰ مگاوات رسیده است.

 تا الان تعداد ۱۱۵ نیروگاه تجدیدپذیر مگاواتی در کشور نصب شده و ۳۲ نیروگاه مگاواتی دیگر نیز در حال احداث است.

احداث نیروگاه های انرژی‌های تجدیدپذیر جهت تولید انرژی برق موجب اشتغال زایی برای ۴۲ هزار و ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کشور شده است

و حجم سرمایه‌گذاری غیردولتی در این بخش به بیش از ۱۲ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است.

بررسی های اعداد و ارقام موجود در این بخش نشان دهنده‌ی این است که

۴۵ درصد نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور از انرژی نیروگاه های خورشیدی،

۴۰ درصد از نوع نیروگاه های بادی،

۱۲ درصد از نوع نیروگاه های برق‌آبی کوچک،

دو درصد از نوع بازیافت حرارتی و یک درصد نیز از نوع زیست توده است.

 

انرژی های تجدیدپذیر مانع انتشار گاز های گلخانه‌ای

احداث نیروگاه خورشیدی در شهرستان دامغان، مهدی رومنانی در روز شنبه همین هفته در نشستی مطبوعاتی اعلام کرد:

۱۶ تن از خانواده های تحت نظر کمیته امداد که تا کنون جهت گرفتن تسهیلات معرفی شده اند

از این تعداد نفرات، تاکنون ۱۲ خانواده از تسهیلات اشتغال‌زایی در راه احداث نیروگاه قدم برداشته اند.

 

و ادامه داد: هر ۱۲ خانواده برای نخستین نیروگاه خورشیدی خود،

پنل های خورشیدی برای احداث نیروگاه را از پیمانکار خریداری کرده اند،

که طی روزهای آینده پروژه احداث نیروگاه ها عملیاتی خواهد شد.

 

رومنانی بیان کرد:

عملیاتی شدن این پروژه به منظور بهره بری بهینه از انرژی های تجدیدپذیر،

همچنین ایجاد شغل و درآمدزایی برای مددجویان کمیته امداد این منطقه محسوب می شود.

 

اضافه کرد: احداث پروژه نیروگاه خورشیدی پنج کیلوواتی تقریبا برای هر خانوار ماهانه بین هفت تا ۹ میلیون ریال درآمد کسب خواهد کرد.

حتی با در نظر گرفتن میزان تابش نور خورشید و آفتابی بودن وضعیت هوا در فصل های مختلف،

این مقدار درآمد تغییر می کند.

 

رومنانی ادامه داد:

هم اینک پلن های نامه نگاری با شخص دهیار ها در حال صورت گرفتن است.

 

رئیس کمیته امداد روستای امیرآباد از استان دامغان بیان کرد:

با احداث این پروژه نیروگاه خورشیدی، علاوه بر کسب درآمد پایدار برای مددجویان تحت حمایت،

می توان در جهت توانمندسازی رشد اقتصادشان و بالا بردن سطح معیشت این خانوار ها قدم بزرگی برداشت.

 

روستای امیرآباد به مرکزیت شهرستان امیریه از شهر های استان دامغان است،

که در نزدیکی ۹۰ کیلومتری شرقی استان سمنان قرار گرفته است.

احداث نیروگاه خورشیدی در شهرستان دامغان

تولید برق خورشیدی و مقدمات آن، انرژی  تولید برق خورشیدی تولید شده

که توسط خورشید یک منبع تجدیدپذیر غیر مخرب و سازگار با محیط زیست است.

که تقریب مدت زمان لازم و کافی آن برای تامین انرژی تولید برق خورشیدی مورد نیاز کل جهان به مدت یک سال زمان خواهد برد

تا به کره زمین انتقال پیدا کند.

 
مقدمات

در نسل امروزه ما هر ساعت به انرژی برق نیاز خواهیم داشت

که انرژی تولید برق خورشیدی توسط برنامه هایی مانند:

صنعتی ، تجاری و مسکونی نیاز مارا برطرف خواهند کرد.

 

این انرژی ها به راحتی از نور مستقیم خورشید جذب می شوند،

بنابراین برای محیط زیست بسیار کارآمد و سازگار محسوب می شود.

 

در این مقاله ، ما به بررسی انرژی تولید برق خورشیدی از نور خورشید پرداخته ایم

و در مورد روند آنها و جنبه های آینده آن صحبت کرده ایم.

 

در این مقاله همچنین سعی بر آن شده است تا روی انواع پنل خورشیدی کار شود،

با تأکید بر کاربردها و روشهای مختلف برای ارتقاء فواید انرژی خورشیدی است.

 

 
پیشرفت منابع تجدیدپذیر

امروزه به دلیل كاهش منابع انرژی های تجدید پذیر، نسبت به ده سال گذشته

باید برای هر وات انرژی خورشیدی اهمیت قابل توجهی به آن بدهیم.

 

تولید انرژی های تجدیدپذیر پاک قطعاً در سالهای آینده اقتصادی اتفاق خواهد افتاد

و از نظر هزینه‌ای و کاربردی هم به عنوان فناوری بهتر رشد می کند.

 

زمین روزمره نور خورشید را دریافت می کند که این مقدار تقریبا (۱۳۶۶ وات) است،

و این منبع نامحدودی از انرژی است که بدون هیچ هزینه ای در دسترس ما قرار دارد.

و حیف آن است که نحوه درست و کاربردی مانند تولید برق خورشیدی از این نعمت بهره مند نشویم.

 

مهمترین فواید انرژی تولید برق خورشیدی نسبت به سایر مولد های برق معمولی این است

که می توان نور خورشید را با استفاده از کوچکترین سلولهای خورشیدی فتوولتائیک (PV) به انرژی خورشیدی تبدیل کرد.

 

تعدادی زیاد از فعالیت های تحقیقاتی برای ترکیب روند انرژی خورشید با تولید سلولهای تولید کننده برق خورشیدی،

پانل ها و ماژول های خورشیدی با فرم تبدیل بالا انجام شده است.

 

بیشترین مزیت انرژی برق خورشیدی این است که در دسترس مردم عادی و در مقایسه با قیمت انواع سوخت هایی مانند:

فسیلی و روغنهای مختلف در طی ده سال گذشته ، قابل دسترسی است.

علاوه بر این ، انرژی خورشیدی به هزینه نیروی انسانی بطور قابل توجهی کمتر نسبت به فناوری تولید معمولی انرژی نیاز دارد.

 

 

 

مقدار انرژی مورد نیاز به صورت گرما از تشعشعاتی به نام انرژی خورشیدی تامین می شود.

 

این نور و گرما تابشی از خورشید است که با استفاده از طیف وسیعی که در حال تغییر و توسعه فناوری هایی مانند:

انرژی حرارتی خورشیدی ، معماری خورشیدی ، گرمایش خورشیدی ، نیروگاه نمک مذاب و فتوسنتز مصنوعی منبع طبیعی انرژی است.

 

که بزرگترین آن ها انرژی خورشیدی تشعشعاتی است که منبع برق بسیار پر قدرتی را ایجاد می کند تا تولید برق خورشیدی پر قدرتی داشته باشیم.

 

از تابش انرژی خورشیدی تقریبا ۳۰% آن به فضا باز می گردد و مابقی توسط اقیانوس ها، ابرها و توده های زمینی جذب می شوند.

تولید برق خورشیدی و مقدمات آن

نرخ تولید برق نیروگاه خورشیدی کشور، رضا اردکانیان در آیین افتتاح نیروگاه خورشیدی

هفت مگاواتی سربیشه و افتتاح همزمان ۱۶۵ طرح صنعت برق استان خراسان

جنوبی افزود: رسیدن به این نرخ نشان از تلاش همه جانبه دست اندرکاران صنعت برق

و سازمان‌ها و مجموعه‌های پشتیبان برای تامین منابع مالی و تسهیل این مسیر بوده است.

 

 

وی گفت: در دولت تدبیر و امید از نیمه سال ۹۲ تاکنون و تا پایان این دوره

تا نیمه سال ۱۴۰۰ طرح‌های متعددی در بخش صنعت برق و تولید به مدار بهره‌برداری آمده است و خواهد آمد.

 

 
وزیر نیرو اعلام کرد

که تا پایان امسال در ۱۳ استان کشور ۲۰ واحد نیروگاهی با ظرفیت سه هزار مگاوات و

سرمایه‌گذاری ۲۱ هزار میلیارد تومان افتتاح می‌شود.

 

وی افزود: امروز در استمرار برنامه سفر به استان خراسان جنوبی علاوه بر بازدید

از طرح‌های مهم در دست اجرای صنعت آب، برق و فاضلاب عملیات اجرایی برخی

از پروژه‌های آبرسانی و صنعت برق نیز آغاز شد.

 

 
اردکانیان گفت:

برای نیروگاه خورشیدی سربیشه ۷۸ میلیارد تومان و پروژه شبکه توزیع ۲۵ میلیارد تومان هزینه شد

که نقش تاثیرگذاری در پایداری شبکه برق و توسعه‌ آتی در استان در بخش‌های مختلف صنعت خواهد داشت.

 

وی افزود: وضعیت صنعت برق در کشور به گونه‌ای است

که این روزها که تحت تحریم‌های پیچیده و همه جانبه اقتصادی و البته غیرقانونی و ظالمانه قرار گرفته‌ایم

صنعت برق به عنوان صنعت زیربنایی نقش مهمی در چرخش عرصه‌های مختلف تولید به خوبی ایفا می‌کند

البته در تامین آسایش شهروندان هم سهم مهمی دارد.

 

 
وزیر نیرو عنوان کرد:

در بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر نیز بنده به عنوان وزیر نیرو دریافت کننده

هیچگونه ابلاغی از کنوانسیون پاریس در ارتباط با تکلیف داوطلبانه یا غیرداوطلبانه نبوده‌ام

و آنچه با افتخار انجام خواهیم داد

استفاده از ظرفیت‌های کشور در عرصه انرژی‌های تجدیدپذیر خورشیدی و بادی است.

 

وی گفت: قوی‌ترین و پردامنه‌ترین تونل‌های باد در کشور

به ویژه در این منطقه و همسایگی با افغانستان وجود دارد

که از همه علاقه‌مندان برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی به این عرصه دعوت می‌کنیم.

 

وی افزود: در حال حاضر ۳۰ هزار مگاوات ظرفیت

برای نیروگاه‌های بادی در کشور به ویژه مناطق مرزی شناسایی شده است.

 

اردکانیان گفت: اخیرا تسهیلاتی فراهم شده که سرمایه‌گذاران می‌توانند

پس از احداث نیروگاه و تولید برق براساس قراردادهایی که تنظیم می‌کنند،

برق تولیدی را صادر کنند و ما هزینه در اختیار قرار دادن

سیستم انتقال و شبکه را دریافت خواهیم کرد.

 

وی اظهار داشت: استفاده از مواهب خدادادی برق و باد برای ما وظیفه و تکلیف برای توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر

به عنوان نیروهای موثر، پاک و پایدار تولید است که طبیعتا امکان اشتغال‌زایی قابل ملاحظه‌ای نیز خواهد داشت.

 

 
وزیر نیرو تصریح کرد:

با توجه به امکانات استان خراسان جنوبی و اینکه در حال حاضر حدود ۱۸ مگاوات ظرفیت نصب شده،

از این مقدار حدود ۶۰ درصد در دولت کنونی به بهره برداری رسیده است.

 

وی گفت: برنامه داریم تا پایان دولت دوازدهم حدود ۱۰۰ مگاوات از

نیروگاه بادی و ۲۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی دیگر را به بهره‌برداری برسانیم.

 

 

اردکانیان افزود: امید است هرچه زودتر استان خراسان جنوبی بتواند

نقش مهم خود را در یک رول مهم در توسعه منطقه به ویژه منطقه مرزی کشور ایفا کند.

نیروگاه سربیشه سومین نیروگاه خورشیدی در خراسان جنوبی است

و ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی مگاواتی در این استان تاکنون به ۱۸ مگاوات رسیده است.

همچنین تا پایان خرداد ماه امسال ۱۹۹ نیروگاه خورشیدی

پشت بامی به ظرفیت ۲ هزار و ۱۲۰ کیلووات در خراسان جنوبی به مرحله بهره برداری رسیده است.

وزیر نیرو که امروز (پنجشنبه) از طریق شهرستان طبس وارد خراسان جنوبی شد،

طرح آبرسانی همزمان به ۲۰ روستا و  ۱۶۵ طرح برق‌رسانی شهری و روستایی

خراسان جنوبی را نیز افتتاح کرد.

نرخ تولید برق نیروگاه خورشیدی کشور

برق رسانی نیروگاه خورشیدی به ۲۰ امام زاده، مدیریت شرکت

بهره‌وری اقتصادی و بقاع متبرکه اداره کل اوقاف قزوین روز شنبه

در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در حال حاضر احداث این نیروگاه‌های خورشیدی

برای چهار بقعه در شهرستان‌های قزوین، البرز، تاکستان و بویین زهرا در دستور کار قرار دارد

و تا ۴۵ روز آینده تکمیل و به بهره‌برداری می‌رسد.

 

حسن تقی پور افزود:

این نیروگاه‌های خورشیدی که هرکدام با ظرفیت ۲۰ کیلووات احداث می‌شوند،

در پایان سال ۴۰۰ کیلووات برق را به شبکه توزیع برق استان ارسال خواهند کرد.

 

وی هدف از اجرای این طرح را خودکفایی اقتصادی بقاع متبرکه در استان قزوین عنوان کرد

و گفت: با این اقدام امامزاده‌های شاخص استان علاوه بر نذورات مردمی

از توان پایدار اقتصادی نیز برخوردار خواهند شد.

 

تقی پور با بیان اینکه برای احداث این نیروگاه‌های خورشیدی از تسهیلات بانکی استفاده شده است،

اظهار داشت: به محض راه‌اندازی این نیروگاه‌ها بازپرداخت تسهیلات به صورت ماهانه

از طریق فروش انرژی به شرکت توزیع برق استان انجام می‌شود.

 

رییس اداره بهره‌وری اقتصادی موقوفات و بقاع متبرکه اداره کل اوقاف

قزوین مدت زمان قرارداد برای خرید برق تولیدی را ۲۰ سال عنوان کرد و گفت:

پیش بینی شده درآمد ماهانه هرکدام از این نیروگاه‌های خورشیدی برای یک ماه

بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون ریال باشد که البته شرایط محیطی و آب و هوایی نیز بسیار تاثیرگذار است.

برق رسانی نیروگاه خورشیدی به ۲۰ امام زاده

ایجاد هزاران نیروگاه تجدیدپذیر در کرمان در آیین امضای تفاهم‌نامه تأمین و ایجاد

هزاران نیروگاه تجدیدپذیر پنج کیلوواتی در استان کرمان افزود: دیدگاه کمیته

امداد بر این است مشاغل پایدار و درآمدزا برای خانواده‌های تحت حمایت و محرومان ایجاد کند.

 

وی با بیان اینکه طبق اعلام رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمان

۱۳ درصد جمعیت کرمان تحت پوشش نهادهای حمایتی قرار دارند بیان کرد: ۱۰ درصد

این جمعیت تحت حمایت کمیته امداد این استان قرار دارند که آمار بالای مددجویی

زیبنده استان ثروتمندی همچون استان کرمان نیست.

 

صادقی با بیان اینکه نگاه کمیته امداد استان کرمان بر ایجاد مشاغل پایدار

و مولد برای مددجویان است و این نهاد حمایتی تاکنون نیز در این زمینه در استان

و کشور موفق عمل کرده و طی ۲ سال پیاپی موفق به اجرای بیش‌ترین شغل

در کرمان شده و رتبه برتر اشتغال را در بین دستگاه‌های مربوطه در استان کسب کرده است.

 

مدیرکل کمیته امداد استان کرمان از ایجاد هزار طرح گلخانه‌ای توسط این نهاد

در استان کرمان خبر داد و افزود: با اجرای طرح‌های گلخانه‌ای مددجویان

علاوه بر کسب درآمد و خودکفایی توانسته‌اند تعدادی افراد بیکار را نیز مشغول به کار کنند.

 

وی در ادامه به اجرای طرح نیروگاه‌های تجدیدپذیر توسط این نهاد در راستای

اشتغال و توانمندسازی مددجویان اشاره و بیان کرد: تاکنون ۷۴۶ طرح نیروگاه تجدیدپذیر

برای مددجویان در استان اجراشده که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری نیز

هزاران طرح نیروگاه تجدیدپذیر جدید که عملیات اجرای آن در استان آغاز شده و وارد مدار می شود.

 

وی ادامه داد: طرح نیروگاه‌های تجدیدپدیر در استان کرمان به‌صورت دومنظوره

و در قالب اشتغال و مسکن مددجویان اجرا شده است.

ایجاد هزاران نیروگاه تجدیدپذیر در کرمان

احداث نیروگاه در منطقه های محروم با وام پنجاه میلیونی براساس بند «ه» تبصره شانزده

لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است

از طریق بانک‌های عامل با هماهنگی و معرفی بسیج سازندگی نسبت به اختصاص

مبلغ پنجاه هزارمیلیارد ریال( ٥٠.٠٠٠.٠٠٠.٠٠٠.٠٠٠ ریال) از محل منابع سپرده‌های قرض‌الحسنه

و عادی بانک‌ها برای پرداخت به تعداد یکصد هزار نفر برای ایجاد نیروگاه خورشیدی

پنج کیلوواتی در روستاها و حاشیه شهرها و مناطق محروم به ازای هر نفر پانصد میلیون

ریال( ٥٠٠.٠٠٠.٠٠٠ ریال) با بازپرداخت شصت‌ماهه و نرخ چهاردرصد( ٤%) اقدام کند.

 

این بند تاکید دارد:مابه‌التفاوت نرخ سود تا سقف هزار میلیارد ریال( ١.٠٠٠.٠٠٠.٠٠٠.٠٠٠ ریال)

نسبت به نرخ مصوب شورای پول و اعتبار از محل منابع‌ بند« الف » تبصره( ١٨ )

این قانون پرداخت می‌شود. مسؤولیت نصب و راه‌اندازی این نیروگاه‌ها به شکل رایگان

برعهده سازمان بسیج مستضعفین است.  استفاده از تسهیلات این بند منوط

به ارائه قرارداد خرید تضمینی برق از سوی شرکت تابعه وزارت نیرو است.

 

براساس قانون پنج ساله برنامه ششم توسعه( ۱۴۰۰- ۱۳۹۶) دولت باید سهم نیروگاه های

تجدیدپذیر و پاک راتا پایان اجرای آن به حداقل پنج درصد برساند ، امابه گفته سخنگوی

سازمان ساتبا این سهم اکنون به یک درصد رسیده که نسبت به گذشت سالهای برنامه، با عقب ماندگی روبروست.

 

ماده ۵۰ قانون برنامه ششم توسعه تاکید دارد که دولت مکلف است سهم نیروگاه های

تجدیدپذیر و پاک را با اولویت سرمایه گذاری بخش غیر دولتی (داخلی و خارجی) با

حداکثراستفاده از ظرفیت داخلی تا پایان اجرای قانون برنامه (سال ۱۴۰۰ ) به‌حداقل

پنج درصدظرفیت برق کل کشور برساند.

 

همچنین براساس تصویب نامه هیات وزیران درسال ۹۵ و با استناد به اصل ۱۳۸ قانون اساسی

جمهوری اسلامی ایران مقرر شده وزارتخانه‌ها، موسسه ها و شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی

غیردولتی، بانک‌ها، شهرداری‌ها، براساس فهرستی که وزارت نیرو تعیین و منتشر کرده ، وظیفه دارند

در دو سال حداقل ۲۰ درصد از برق مصرفی ساختمان‌های خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر تعیین کنند.

احداث نیروگاه در منطقه های محروم با وام پنجاه میلیونی

نیروگاه بادی فراساحلی ۱۵ برابر خواهد شد نیرو‌های تجدیدپذیر به جای سوخت فسیلی

برای دستیابی به اهداف مقابله با افزایش گرمای جهانی حائز اهمیت است و توسعه نیروگاه بادی

فراساحلی می‌تواند از تولید پنج تا هفت میلیارد تن دی اکسید کربن که بخش نیرو در سطح

جهانی تولید می‌کند، جلوگیری کند.

 

این آژانس در مطالعاتی که آن را جامع‌ترین گزارش تهیه شده از نیروی بادی فراساحلی

تا به امروز خواند، اعلام کرد نیروی تولید شده توسط توربین‌های نیروگاه بادی در دریا

تنها ۰.۳ درصد از تولید جهانی برق را تشکیل می‌دهد. با این حال بر مبنای سیاست‌های فعلی

و پیشنهادی، ظرفیت نیروی بادی فراساحلی تا دو دهه آینده ۱۵ برابر خواهد شد و این بخش را به

صنعتی به ارزش یک تریلیون دلار تبدیل می‌کند.

 

فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین المللی انرژی اظهار کرد: در دهه گذشته دو بخش مهم

نوآوری‌های فناوری، با کاهش هزینه ها، تحولی را در سیستم انرژی ایجاد کرد که شامل انقلاب

شیل و ظهور فوتوولتائیک خورشیدی بوده است و نیروگاه بادی فراساحلی از این پتانسیل

برخوردار است که با کاهش شدید هزینه، در کنار این دو قرار بگیرد.

 

طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی، سال گذشته ساخت یک پروژه نیروی بادی فراساحلی

به ظرفیت یک گیگاوات، بیش از چهار میلیارد دلار هزینه داشت، اما این هزینه تا یک دهه

آینده بیش از ۴۰ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. در اروپا نیروی بادی فراساحلی از نظر

هزینه به زودی از نیروگاه‌های گازسوز و فوتوولتائیک خورشیدی و نیروی بادی در خشکی،

مقرون به صرفه‌تر خواهد شد و در چین تا سال ۲۰۳۰ می‌تواند با نیروگاه‌های زغال سوز

جدید رقابت کند. با این حال برای تحقق چنین پیش بینی، به سرمایه گذاری‌های بزرگ و اقدامات

سیاستی واقعی نیاز است.

 

انگلیس اکنون بزرگترین ظرفیت نیروگاه بادی فراساحلی را دارد، اما این صنعت به خصوص

در آمریکا و کشور‌های آسیایی از جمله تایوان و ژاپن رو به رشد است.

نیروگاه بادی فراساحلی ۱۵ برابر خواهد شد

تولید برق بادی نیروگاه منجیل با رشد ۶۶ درصدی نیروگاه بادی منجیل با بیان اینکه

در ۶ ماهه اول سال ۹۷، ۸۴ میلیون کیلووات ساعت انرژی برق تولید شده است، افزود:

نیروگاه بادی منجیل در ۶ ماهه نخست سال ۹۸، به میزان ۱۴۰ میلیون کیلووات ساعت

انرژی برق تولید کرد که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از ۵۶ میلیون کیلووات

ساعت افزایش داشته است.

 

وی ادامه داد:مقایسه میزان تولید ۶ ماهه نخست امسال با مدت مشابه در سال گذشته

بیانگر رشد ۶۶ درصدی میزان تولید انرژی تولید برق بادی در نیروگاه بادی منجیل می‌باشد.

مدیر سایت نیرو گاه بادی منجیل با بیان اینکه گیلان از نظر پتانسیل بادی در دنیا،

خاورمیانه و کشور رتبه اول را دارد، گفت: نیروگاه بادی ۹۲.۲ مگاواتی منجیل

به عنوان اولین و بزرگترین نیروگاه بادی ایران از سال ۱۳۷۳ و با نصب یک توربین تولید برق بادی

با توان ۵۰۰ کیلووات، فعالیت خود را شروع کرد. که هم اکنون ۱۵۹ دستگاه توربین

وظیفه تولید انرژی در این نیروگاه را برعهده دارند.

 

علیپور با بیان اینکه نیروگاه بادی منجیل از چهار سایت مجزا به نام‌های؛

منجیل، هرزویل، رودبار و سیاهپوش تشکیل شده است، افزود: عدم مصرف آب در انرژی

تولید برق بادی و عدم انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در مراحل تولید برق از محاسن عمده این نیروگاه است.

تولید برق بادی نیروگاه منجیل با رشد ۶۶ درصدی

احداث نیروگاه ۳۰۰ کیلو واتی در بوستان های تهران معاونت خدمات شهری شهرداری تهران،

مجتبی یزدانی در این باره اظهار داشت: این طرح ها از سوی ادارات محیط زیست مناطق شهرداری

تهران با نظارت اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری صورت می گیرد.

 

با توجه به اسناد بالادستی و الزامات قانونی مانند برنامه سوم شهرداری تهران، قانون مدیریت سبز،

مصوبه هیات وزیران و مصوبه شورای اسلامی شهر تهران، شهرداری تهران اقداماتی را در جهت توسعه

و ارتقاء سطح اجرای طرح ها و پروژه ها در زمینه مصرف بهینه انرژی در ساختمان های شهرداری

همچنین توسعه احداث نیروگاه از جمله طراحی و اجرای نیروگاه های خورشیدی در اماکن

عمومی را در دست اجرا دارد.

 

یزدانی با بیان این که مدیریت مصرف انرژی بصورت جدی در معاونت خدمات شهری و محیط زیست

مناطق ۲۲ گانه در حال پیگیری و اجرا است، گفت: با اجرای سیاست‌های اجرایی در زمینه مدیریت

مصرف انرژی، تدوین برنامه اجرایی، احداث نیروگاه ها و همچنین ارائه طرح‌های جامع از جمله تدوین

دستورالعمل اجرایی بهینه‌سازی مصرف منابع (آب، برق، گاز) در ساختمان‌های شهرداری تهران،

ممیزی ساختمان و تعیین نقاط هدر رفت انرژی، شناسایی نقاط بهبود و اجرای راهکارهای موثر

سعی شده است تا در کاهش هزینه‌های اقتصادی و ارتقای کیفیت بهره‌وری انرژی ساختمان اقدامات

مفید صورت پذیرد.

 

به گفته یزدانی اجرای طرح های احداث نیروگاه و اصلاح الگوی مصرف در مناطق ۲۲ گانه

منجر به روند کاهشی مصرف منابع در ساختمان‌های تحت تملک شهرداری

و کاهش هزینه‌ها در مجموعه شهرداری تهران و همچنین ارتقای کیفیت محیط زیست شهری شده است.

همچنین اقدامات صورت گرفته به گونه ای است که کاهش میزان مصرف حامل‌های انرژی

در قبوض صادره برای ساختمان‌های تحت پوشش طرح کاملا مشهود و ملموس است.

احداث نیروگاه ۳۰۰ کیلو واتی در بوستان های تهران

برق خورشیدی از ۱۱۵ نیروگاه کشور به بهره برداری رسید این طرح ها شامل توسعه و احداث،

اصلاح و بهینه سازی، کاهش تلفات برق رسانی به روستاهای بدون برق، به ارزش ۳۱۴ میلیارد تومان است.

 

عبدالعزیز کریمی افزود: با تغییر کلیدی صورت گرفته در نگرش شرکت توانیر و اجرای

طرح های ملی سیما (سامانه یکپارچه مدیریت شاخص‌های استراتژیک)، چاوش و هما، مولفه هایی

همچون مدیریت محور عملکرد شرکت ها و تاب آوری، هوشمندسازی و تحویل برق مطمئن

و پایدار ارتقا یافته است.

 

وی بیان کرد: تابستان امسال با اجرای طرح های مدیریتی، مصرف برق خورشیدی استان های

منطقه چهار کشور با روند کاهشی به یک هزار و ۹۰ مگاوات معادل ۲۸ درصد کل مصرف کشور رسید

که این امر یک طرح شاخص اقتصاد مقاومتی محسوب می شود.

 

مدیرعامل برق منطقه‌ای بوشهر و فارس اظهار داشت: همچنین توسعه دولت الکترونیک

هوشمندی سازی، استقرار برق خورشیدی و حذف قبض در تمامی شرکت های زیرمجموعه

عواید مالی، اجتماعی و زیست محیطی به همراه داشته است.

 

کریمی بیان کرد: با راه اندازی میز خدمت الکترونیک در شرکت توزیع نیروی برق خورشیدی

استان فارس، این استان به عنوان آزمونه (پایلوت) شرکت توزیع برق های کشور قرار گرفت

و ۲۰۰ خدمت احصا شده که ۸۲ خدمت در سایت شرکت بارگذاری شد. وزیر نیرو در سفری

یک روزه به همدان، چهار هزار و ۲۹۷ طرح‌ توسعه‌ای شرکت‌های توزیع نیروی برق خورشیدی

سراسر کشور را با ارزش سرمایه‌گذاری ۲ هزار میلیارد تومان، از طریق ویدیو کنفرانس بهره‌برداری کرد.

 

در این سفر یک نیروگاه برق خورشیدی با اعتبار ۱۰۱ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان و همزمان

یک نیروگاه CHP (تولید همزمان برق و حرارت) نیز با اعتبار ۱۷ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان

بهره‌برداری و عملیات اجرایی و کلنگ‌زنی هشت طرح عمرانی با اعتبار ۲ میلیارد و ۴۵۰ میلیون

تومان از طریق ویدیو کنفرانس آغاز شد.

برق خورشیدی از ۱۱۵ نیروگاه کشور به بهره برداری رسید

نیروگاه های تجدیدپذیر متصل شده در تبریز مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تبریز اعلام کرد:

در حال حاضر تعداد ۳۸ نیروگاه خورشیدی با ظرفیت کل ۵۰۳ کیلووات در حوزه‌ خدماتی این شرکت

متصل به شبکه هستنند. عادل کاظمی روز دوشنبه در جمع خبرنگاران اعلام کرد: از این میزان ۱۰۸ کیلووات

آن دارای قرارداد خرید تضمینی با سازمان ساتبا بوده و مابقی در راستای اجرای مصوبه سال ۹۵ هیات

محترم وزیران (با موضوع تامین ۲۰ درصد برق مصرفی وزارتخانه‌ها، موسسات، شرکت‌های دولتی

و نهادهای عمومی غیردولتی از محل انرژی‌های تجدیدپذیر) توسط ارگان‌های مشمول مصوبه اجرا و با

نظارت شرکت توزیع به شبکه متصل شده‌اند.

 

وی گفت: شرکت توزیع برق تبریز در راستای ترویج فرهنگ بکارگیری نیروگاه‌ های تجدیدپذیر و تسهیل

فرآیندهای احداث آنها از سال ۹۴ تاکنون نسبت به عقد قرارداد با سازمان انرژی نیروگاه ‌های تجدیدپذیر

و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا)، متولی اصلی امور مربوط به نیروگاه‌ های تجدیدپذیر ، اقدام کرده است.

 

وی ادامه داد: در این راستا کلیه‌ مراحل عقد قرارداد، نظارت و اتصال به شبکه در حوزه‌ خدماتی شرکت توزیع

نیروی برق تبریز برای احداث‌ کنندگان نیروگاه‌ های تجدیدپذیر خورشیدی زیر ۱۰۰ کیلووات و بادی

پایین تر از یک مگاوات و محدود به ظرفیت انشعاب توسط این شرکت به نمایندگی از سازمان ساتبا انجام

می‌ شود و نیازی به مراجعه‌ متقاضیان به آن سازمان نیست.

 

کاظمی اظهار داشت: با توجه به مجوزهای صادرشده و قراردادهای مبادله شده پیش‌بینی می‌شود

در سال‌های آتی تعداد ۱۷ نیروگاه های تجدیدپذیر خورشیدی دیگر با ظرفیت کل ۲۵۷ کیلووات

احداث و به شبکه توزیع متصل شوند. وی ادامه داد: تعداد ۱۱مورد از ۱۷ نیروگاه خورشیدی مذکور، با ظرفیت

تجمیعی ۲۴۵ کیلووات مربوط به نیروگاه های تجدیدپذیر خورشیدی محدود به ظرفیت انشعاب زیر ۱۰۰ کیلووات

و ۶ مورد با ظرفیت تجمیعی ۱۱۲ کیلووات مربوط به موضوع مصوبه تامین ۲۰ درصد برق

مصرفی ادارات می‌باشد.

نیروگاه های تجدیدپذیر متصل شده در تبریز

نیروگاه گازی در شیراز با ظرفیت تولید ۱۹۶ مگاوات است که شامل ۸ واحد گازی است. این نیروگاه شامل ۱ واحد ۱۱٫۸ مگاواتی ساخت سولزر، ۳ واحد ۱۵ مگاواتی ساخت فیات، ۱ واحد ۲۸٫۶ مگاواتی ساخت بی‌بی‌سی، ۱ واحد ۲۵٫۶ مگاواتی ساخت بی‌بی‌سی، ۱ واحد ۲۴٫۲ مگاواتی ساخت بی‌اس‌تی و ۱ واحد ۶۰٫۸ مگاواتی ساخت ک.و.یونیون است. قدرت عملی نیروگاه گازی در شیراز در زمستان ۱۴۹ مگاوات و در تابستان ۱۳۰ مگاوات است.

سوخت واحدها گاز طبیعی و سوخت پشتیبان گازوئیل است که گازوئیل در ۶ مخزن، مجموعاً به ظرفیت ۹ میلیون لیتر ذخیره‌سازی می‌شود. این نیروگاه در حال حاضر در میان هزاران مجتمع مسکونی و در یکی از شلوغترین محله های شیراز بلوار مدرس روبروی دانشگاه صنعتی شیرازو استقرار دارد.

نیروگاه گازی در شیراز

نیروگاه گازی در جاده مشهد یکی از نیروگاه‌های ایران از نوع حرارتی با ظرفیت تولید ۶۰۰ مگاوات که دارای ۴ واحد بخار ۱۵۰ مگاواتی ساخت بی‌بی‌سی آلمان که در۱۲ جاده مشهد – چناران قرار گرفته است. این پروژه بر مبنای قرارداد تبدیل انرژی (ECA یا Energy Conversion Agreement) به روش ساخت، بهره‌برداری، تملیک (BOO) احداث شده است. این نیروگاه گازی از سه نوع سوخت گاز، مازوت و گازوئیل استفاده می‌کند و در حال حاضر میتوان گفت تنها نیروگاه مازو ت‌سوز استان خراسان محسوب میشود.
مازوت

مازت، نفت کوره و یا مازوت (به انگلیسی: Mazut) یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا، بنزین و نفت سفید به‌دست می‌آید و چون سیاه‌رنگ است به نام نفت سیاه نیز خوانده می‌شود. این ماده ارزان‌ترین مادهٔ سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌ها است. نفت کوره به‌عنوان نفت سنگین، نفت دریایی یا مازوت نامیده می‌شود. این سوخت به‌صورت برشی از برج تقطیر نفت خام به‌صورت محصول برج تقطیر یا باقی‌مانده برج تقطیر به‌دست می‌آید.
تاسیس نیروگاه گازی در مشهد

شرکت‌های سرمایه‌گذار در این پروژه در تاریخ ۱۳۶۴ اقدام به تأسیس کردند. در واقع مالک اصلی نیروگاه گازی در جاده مشهد قبلا شرکت توانیر بوده و بر اساس سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سازمان خصوصی سازی این شرکت را به سازمان تامین اجتماعی واگذار کرده است. و مدت زمان اجرای این پروژه نیروگاه گازی ۳۶ ماه پیش‌بینی شده بود که به این مدت ۱۲ ماه به عنوان دوره تضمین اضافه شد.

 
هر واحد از چهار بخش کلی تشکیل شده است:

بویلر
توربین
برق (ژنراتور و ترانسفورماتور)
تصفیه آب و آزمایشگاه

نیروگاه گازی در جاده مشهد

۱۱۴ نیروگاه خورشیدی در همدان احداث می شود، همزمان با هفته دولت،

۱۱۴ طرح شرکت توزیع نیروی برق با اعتبار نزدیک به ۳۲۲ میلیارد

و ۷۰۶ میلیون ریال در استان همدان کلنگ‌زنی و بهره برداری می شود.

 

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان همدان

روز دوشنبه در جمع خبرنگاران گفت: به مناسبت فرا رسیدن هفته دولت،

یک نیروگاه خورشیدی و ۸۵ طرح برق با اعتبار ۲۶۳ میلیارد و ۷۸۸ میلیون ریال بهره برداری می شود

و ۲۸ طرح جدید نیز با اعتبار ۵۸ میلیارد و ۹۱۸ میلیون ریال کلنگ‌زنی می شود.

محمدمهدی شهیدی افزود: از این تعداد، ۲۱ طرف با اعتبار ۴۶ میلیارد

و ۱۰۵ میلیون ریال در شهرستان همدان، ۱۴ طرح با اعتبار ۱۰۷ میلیارد

و ۱۴۲ میلیون ریال در ملایر، هفت طرح با اعتبار ۱۱ میلیارد

و ۲۰ میلیون ریال در نهاوند و سه طرح نیز با اعتبار ۱۱ میلیارد

و ۸۰۰ میلیون ریال در شهرستان تویسرکان بهره برداری می‌شود.

 

وی اظهار داشت: هفت طرح نیز با اعتبار ۱۵ میلیارد و ۱۵۰ میلیون ریال در اسدآباد،

هشت طرح با اعتبار ۲۱ میلیارد و ۵۸۵ میلیون ریال در بهار،

۱۲ طرح با اعتبار یک هزار و ۱۷۳ میلیارد و ۳۷۰ میلیون ریال در

کبودراهنگ قابل بهره‌برداری است.

شهیدی ادامه داد: در شهرستان فامنین ۱۰ طرح با پنج میلیارد

و ۲۱۶ میلیون ریال اعتبار، در شهرستان رزن نیز ۲ طرح با اعتبار

۱۳ میلیارد ریال و در شهرستان درگزین ۲ طرح با اعتبار ۱۸ میلیارد

و ۴۰۰ میلیون ریال بهره برداری می‌شوند.

 

وی عنوان کرد: به دنبال اجرای این طرح ها بیش از ۳۱ هزار

و ۸۷۴ متر شبکه فشار متوسط و ۲۷ هزار و ۲۹۰ متر

شبکه فشار ضعیف ساخته و ۱۳ هزار و ۸۳۰ متر شبکه فشار متوسط

و ۶۸ هزار و ۶۰۰ متر شبکه

فشار ضعیف اصلاح شده است.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان همدان با اشاره به

نصب سه هزار و ۴۲۹ دستگاه و تعویض ۳۷۰ دستگاه لوازم

اندازه‌گیری تک‌فاز، سه‌فاز و کنتور فهام

(فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی) یادآور شد:

۱۰۳ دستگاه پست هوایی و زمینی نصب و ۱۳۵ دستگاه نیز سرویس و اصلاح شد.

 

وی با بیان اینکه ۳۵ دستگاه تابلو نصب و ۲۳ دستگاه تابلو تعویض شده است،

اظهار داشت: در روشنایی معابر نیز بیش از ۱۰ هزار و ۵۱۰ متر شبکه ساخته

و ۱۱۱ دستگاه چراغ نصب شد، که در این هفته به بهره‌برداری می‌رسد.

 

شهیدی اضافه کرد: نیروگاه خورشیدی هفت مگاواتی بشیک تپه

کبودراهنگ نیز با اعتبار یک هزار و ۱۶۰ میلیارد ریال توسط سرمایه‌گذار

خصوصی از دیگر طرحهایی است که در این روزها به

صورت آزمایشی وارد مدار می‌شود.

 

وی عنوان کرد: لوله‌گذاری فشار متوسط و فشار ضعیف به

طول ۲۰ هزار متر

طی دو فاز در بلوار ارم همدان و برداشت و ورود اطلاعات شبکه فشار ضعیف

و ۱۱ هزار و ۵۰۰ مشترک عادی شهرهای لالجین، صالح‌آباد و مهاجران

در محیط  GIS نیز از دیگر پروژه‌ها است.

 

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان همدان با اشاره به

طرح‌های آماده کلنگ‌زنی بیان کرد:

تا پایان سال ۳۶ پروژه برق با اعتبار ۶۵ میلیارد و ۱۶۴ میلیون ریال

در سطح استان با حضور مسئولان کلنگ‌زنی می‌شود.

 

شهیدی ادادمه داد: این طرح ها شامل ۱۲ طرح با اعتبار ۲۱ میلیارد

و ۹۰۰ میلیون ریال در شهرستان همدان،

چهار طرح با اعتبار ۶ میلیارد و ۴۵۰ میلیون ریال در نهاوند،

پنج طرح با اعتبار چهار میلیارد

و ۲۱۸ میلیون ریال در کبودراهنگ، چهار طرح با اعتبار ۲۳ میلیارد

و ۳۸۰ میلیون ریال در شهرستان درگزین،

۲ طرح با اعتبار ۹۷۰ میلیون ریال در فامنین و یک طرح نیز با اعتبار

۲ میلیارد ریال در شهرستان رزن کلنگ‌زنی می شود.

۱۱۴ نیروگاه خورشیدی در همدان احداث می شود

در احداث نیروگاه خورشیدی با انواع طرح های مختلف شرکت فنی آرا نیرو
با برسی دقیق مناطق کشور با توجه به وضعیت تابش نور خورشید
به مناطق این کشور و محاسبه دقیق وضعیت آب و هوایی
از نظیر بارش باران، تصمیم به احداث نیروگاه های مختلف
و انجام پروژهای انرژی تجدیدپذیر را انجام می دهد.
نیروگاه خورشیدی اتصال به شبکه

اینورتر متصل به شبکه خورشیدی که جریان DC تولید شده
به وسیله پنل های خورشیدی را به ولتاژ ۲۳۰ ولت AC تبدیل می کند.
از انجا که این ولتاژ متعارف و مورد استفاده در منازل شهری می باشد.
اگر سیستم متصل به شبکه توان مازاد به مصرف را تولید نماید
امکان تزریق به شبکه از طریق کنتور دو طرفه به شبکه برق منطقه ای وجود دارد
البته این منوط به وجود کنتور دو طرفه در نقطه اتصال به شبکه می باشد .

در سیستم نیروگاه خورشیدی اتصال به شبکه طبق قرارداد امضا شده
با شرکت های برق منطقه ای این امکان وجود دارد که در ازای هر کیلو وات
برق خورشیدی مبلغی به مالک نیروگاه پرداخت شود و این موجب
کسب درآمد از فضای پشت بام خانه ها می گردد.
نیروگاه خورشیدی بزرگ مقیاس

تولید برق با نیروگاه خورشیدی بزرگ مقیاس، امروزه اجرای نیروگاه خورشیدی با ظرفیت ۱ کیلووات تا ۱ مگاوات بر روی پشت بام یا بر روی زمین اجرا می شود .

برق تولیدی توسط این نیروگاه ها از طریق سیستم مانیتورینگ
و کنتور های مترینگ نصب شده از طرف شرکت های خریدار
برق اندازه گیری می شود که این ابزار در اتصال مستقیم
به خط توزیع منطقه ای می باشد.

شرکت های توزیع منطقه ای بسته به جغرافیای کشور با مبلغ ۳۰ تا ۷۰ درصد بالاتر از قیمت فروش، برق خورشیدی را خریداری می کند .البته در ایران با تمهیدات و مصوبه ی وزارت نیرو این تعرفه ۱۰ برابر قیمت فروش برق می باشد .
نیروگاه خورشیدی خانگی

نیروگاه های خورشیدی خانگی متصل به شبکه ۱۰۰% برق تولیدی
خودشان را به شرکت های توزیع برق می فروشند این نیروگاه ها کاربرد
تجاری داشته و می تواند جهت کسب درآمد به کار گرفته شود.
و از پشت بام، مجتمع های تجاری، منازل، مدارس، دانشگاه ها و کارخانجات صنعتی
جهت ایجاد یک درآمد پایدار بدون هیچ گونه هزینه نگهداری بهره برداری کرد .

اینورتر متصل به شبکه جریان DC تولید شده توسط پنل خورشیدی
را به ولتاژ AC 230  ولت می برد که میتواند مورد استفاده ی
وسایل برقی متعارف و کاربری های مسکونی تجاری و صنعتی باشد
اگر سیستم متصل به شبکه توانی مازاد بر مصرف را تولید نماید
از طریق اتصال به فیدر شبکه توزیع جهت تزریق به شبکه هدایت می شود
که می تواند ضمن عقد قرارداد با شرکت های توزیع در ازای
هر کیلووات مبلغی دریافت نماید.

نیروگاه خورشیدی جدا از شبکه

سیستم جدا از شبکه بار الکتریکی را از طریق پنل های خورشیدی
در باتری ذخیره می کند این پروسه در طول روز اتفاق افتاده
و در زمانی که بار مصرفی به سیستم متصل باشد
از طریق دستگاهی به نام اینورتر خورشیدی تامین انرژی می شود.
و تمام تقاضای مشتریان را اعم از تک فاز و ۳ فاز از طریق انرژی خورشیدی
تامین می نماید.

سیستم مانیتورینگ و کنترل و اندازه گیری انرژی حاصل از پنل های
خورشیدی از طریق واسطی به نام کنترل شارژر صورت می پذیرد
که توانایی انتقال حداکثری جریان از پنل به سمت باطری را دارا می باشد.

احداث نیروگاه خورشیدی با انواع طرح های مختلف

نیروگاه خورشیدی و درآمد پایدار احمد انارکی محمدی در روز شنبه در جمع نشستی از خبرنگاران بیان کرد:

توانمندسازی خانواده های تحت پوشش کمیته امداد در دستور کار است

و ایجاد نیروگاه های خورشیدی بر بام منازل آنها می تواند درآمد پایداری

برای آنها داشته باشد با ایجاد نیروگاه خوشیدی بر بام خانه های خود

بین ۸۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان ماهانه درآمد دارند.

 

 

وی تصریح کرد: اداره برق تا ۲۰ سال خرید برق تولیدی این افراد

را تضمین کرده و سال گذشته ۵ میلیارد ریال برای این کار اختصاص یافت

و امسال ۱۰ میلیارد ریال برای مددجویان این دو شهرستان اختصاص یافته

که تعدادی از مددجویان این طرح را اجرا کرده و به درآمد رسیده اند.

 

 
امهال وام های کشاورزی به مدت سه سال

 

انارکی محمدی در بحث کشاورزی هم اظهار داشت: سال گذشته محصول

پسته در انار و رفسنجان نداشتیم و در کل کشور احتساب بیمه

محصولات کشاورزی تنها برای شهرستان انار آن هم برای هر هکتار

در باغات پسته این شهرستان ۲ برابر تعیین و به خسارت دیدگان پرداخت شد.

 

 

وی تصریح کرد: سال گذشته ۲ هزار میلیارد تومان خسارت در بخش

کشاورزی پسته حوزه رفسنجان و انار به کشاورزان وارد شد

که شروع و پایه گذاری خسارت در  رفسنجان و انار صورت گرفت

و موجب شد که برای کشاورزان کل کشور که ۱۲ هزار میلیارد تومان

خسارت دیده بودند وام های کشاورزی تسهیلات گیرندگان تا ۳ سال امهال شود.

 

 

انارکی محمدی در بخش پرداخت تسهیلات برای تعمیر

باغات پسته هم گفت: تاکنون در رفسنجان ۸۵۰ پرونده

برای این کار تشکیل شد که بخشی از آنها پرداخت شده و در مجموع جهت

تعمیرات باغات کشاورزی پسته در استان کرمان امسال ۵۰ میلیارد تومان

اختصاص داده شده است.

 

 

وی با اشاره به اینکه مجوز اجرای طرح های پایین دستی و بالادستی

اخذ شده و نیاز است سرمایه گذاران در این امر ورود کنند

تصریح کرد: قبلا خریدهای مس از جمله شن و ماسه، قطعات مورد نیاز از

کارخانه و سیلیس  از شهرستان های مختلف خارج از استان تأمین می شد

که با رایزنی ها در حال حاضر این ملزومات

از داخل شهرستان های رفسنجان و انار تهیه می شود.

 

 
حذف سود مرکب و ربوی

 

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس پیرامون حذف سود در بانکداری

اسلامی هم گفت: با سود مرکب نمی توان کار و فعالیت کرد

لذا در مجلس سود مرکب و سود ربوی را حذف کردیم.

 

 

محمدی انارکی سود ربوی را موجب تعطیلی و نیمه فعال شده

برخی کارخانه ها و واحدهای تولیدی دانست و اظهار داشت:

برخی کارخانه ها و شرکت ها هستند که تسهیلاتی دریافت کرده اند

اما به خاطر سود مرکب و ربوی که از اصل تسهیلات بیشتر شده است

ناچار به تعدیل نیروهای خود شئخ اند.

 

 

وی ادامه داد: با این اتفاق کسانی(افراد حقیقی) که ۵۰۰ میلیون تومان

وام گرفتند و شرکت هایی که  تا ۴ میلیارد تومان تسهیلات گرفتند

بازپرداخت آنها را بر اساس  سود ساده بتوانیم محاسبه کنیم

تا کارخانه ها از بدهکاری و تعطیلی در بیایند.

نیروگاه خورشیدی و درآمد پایدار

انرژی خورشیدی و درآمدزایی استان کرمان، در حال حاضر

مزیت‌های استفاده از انرژی پاک در برابر آلایندگی و هزینه‌های بالای مصرفی

و زیست محیطی سوخت های فسیلی، بشر را به سمت بهره گیری

از انرژی  و سوخت پاک سوق داده است، طوریکه بسیاری از کشورها

به این حوزه ورود پیدا کرده‌اند.

از ابتدای فعالیت دولت یازدهم  توجه ویژه ای به موضوع

انرژی های تجدیدپذیر و پاک شده و هم اکنون طرح‌های گسترده ای

در این بخش توسط مراکز و نهادهای مختلف در دست اجرا است

که علاوه بر صرفه‌جویی در منابع گران بهای فسیلی،

نوید بخش اشتغال‌زایی، انرژی خورشیدی و درآمدزایی در کشور است.

استان کرمان به دلیل تابش خورشید در بیش از ۳۰۰ روز از سال،

فضای طبیعی بی ‌نظیر و همچنین زیرساخت‌های قابل قبول،

در مرکز ذوزنقه طلایی انرژی خورشیدی کشور قرار گرفته است

که این مزیت مهم می‌تواند جایگاه این استان را در بخش تامین انرژی‌ های

پاک و همچنین جلب سرمایه گذاران خارجی ارتقا بخشد.

نیروگاه‌های خورشیدی در این استان باید توسعه یابد زیرا به لحاظ  اقتصادی

و حمایتی به نفع مردم منطقه است و فرصت شغلی بسیار مناسبی

محسوب می‌شود.
محمدجواد فدائی بیان کرد

از طرح‌های انرژی خورشیدی و درآمدزایی حمایت جدی داشته

و خواهد داشت و  به افراد متقاضی احداث نیروگاه خورشیدی،

تسهیلات پرداخت می‌کند.

وی تصریح کرد: اخذ مجوز و روند امور اجرایی در بخش انرژی های

تجدید پذیر تسهیل شده است و سرمایه گذاران به راحتی می توانند

در این حوزه سرمایه گذاری و فعالیت کنند.

 
استاندار کرمان می گوید

آلودگی سوخت های فسیلی را یکی از چالش های زیست محیطی است

برای رهایی از آلودگی محیط زیست باید از انرژی های پاک استفاده کنیم

اما به دلیل سرمایه گذاری کلان در این حوزه روند استفاده

از این نوع انرژی ها کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه ۴۰ درصد برق تولیدی کرمان وابسته به آب است

تاکید کرد: با وجود خشکسالی و کمبود منابع آبی در استان،

راه اندازی نیروگاه‌های خورشیدی گام بسیار موثری در صرفه جویی

منابع آبی بشمار می‌رود.

انرژی خورشیدی و درآمدزایی استان کرمان

نیروگاه خورشیدی ۶ مگاوات از برق سیرجان را تامین می کند،

تاکنون ۱۵۴ کیلووات نیروگاه خورشیدی در ساختمان‌های اداری

و با مشارکت مشترکان با اعتبار هشت هزار و ۴۷۰ میلیون ریال

در حوزه برق سیرجان به بهره برداری رسیده است.

در راستای بهره‌گیری و گسترش انرژی پاک تا پایان سال ۹۷ بیش از

۱۰۵ نیروگاه خورشیدی در شهرستان سیرجان راه اندازی شده است.

معاون امور دیسپاچینگ و فوریت های شرکت توزیع برق اظهار

داشت: اعمال پایش و کنترل لحظه ای بار و پایداری شبکه،

خاموشی‌های با برنامه و رفع نواقص احتمالی درشبکه که منجر به

قطع برق و حادثه می‌شود در این مرکز انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه تعداد مشترکین شرکت توزیع برق شهرستان سیرجان

بیش از ۶۲۰ هزار مشترک است افزود: تغذیه‌ مشترکین از

۳۲ پست فوق توزیع عمومی و با ۲۶۵ فیدر فشار متوسط

انجام می‌شود علیزاده گفت: بار پیک حادث شده در شب شرکت

توزیع برق شهرستان در تابستان سال‌ جاری ۷۴۸ مگاوات بوده است.

در مرکز دیسپاچینگ کنترل، تمامی خطوط فشار متوسط مانیتور

و رصد میشود و وظیفه‌ اصلی این قسمت تامین برق پایدار

و مطمئن برای مشترکین است.

معاون امور دیسپاچینگ و فوریت های شرکت توزیع برق سیرجان

بیان کرد: در ۱۶ واحد مراکز فوریتهای برق و دیسپاچینگ بیش از

۳۰۰ نیروی اجرایی و نظارتی بصورت شبانه روزی مشغول به فعالیت هستند.

وی تصریح کرد: مشترکین برای ارتباط با شرکت توزیع برق و بیان مشکلات

می‌توانند با مراکز فوریتهای برق با تلفن ۱۲۱ تماس گرفته ودرخواست

انها را بررسی کند.

 

علی زاده بیان کرد

با اشاره به نصب تجهیزات هوشمند وکلیدهای اتوماسیون

وآشکارساز بر روی شبکه‌ برق افزود: با نصب این تجهیزات روی شبکه

و استفاده از گروههای خط گرم درشبکه منجر به کاهش۲۳درصدی

خاموشی ها درسال ۹۷ شده است.

وی با بیان اینکه امسال به رغم گرمای هوا هیچ خاموشی ناشی

از کمبود برق نداشتیم بیان کرد: همکاری مردم، کشاورزان و صنایع

با مدیریت مصرف سبب شد تا در تابستان امسال بدون هیچ گونه

خاموشی از پیک عبور کنیم.

علیزاده با اشاره به مصرف غیرمجاز برق در حاشیه‌ شهرستان سیرجان گفت:

بیشترین حجم فعالیت اتفاقات عملیات برق که منجر به خاموشی‌های

سنگین می‌شود مربوط به حاشیه‌ شهر است که برق غیرمجاز

استفاده می‌کنند و مصرف بی‌رویه دارند.

دیسپاچینگ یکی از مهمترین فراسنج‌های کنترلی  شبکه، فرکانس می باشد

که تغییرات آن نمایانگر تغییر در فرایند تولید و مصرف است و به همین

مناسبت از عوامل بسیار مهم در بهره‌برداری و کنترل وضعیت

شبکه است.

نیروگاه خورشیدی ۶ مگاوات از برق سیرجان را تامین می کند

 خرید برق خورشیدی، شرایط و نرخ جدید آن، در دو سال گذشته

توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر که به عنوان صنعتی نوپا در کشور

در حال رشد بود را کند و در مواردی حتی متوقف کرد.

با آنکه هزینه‌های نصب و اجرای نیروگاه‌های خورشیدی

و بادی و… بیش از دو برابر شد،

ولی در نهایت ساتبا پیشنهاد افزایش ۳۰ درصدی قیمت‌های خرید تضمینی

برق را به وزیر نیرو داد که با گذشت نزدیک به سه ماه هنوز به صورت

رسمی ابلاغ نشده اما مراحل نهایی رو

خود طی می‌کند و به زودی

توسط وزیر نیرو ابلاغ خواهد شد.

 

مصوبه قبلی ابتدای سال ۹۵ ابلاغ شد که تاکنون نیز همان پابرجاست

و در صورت ابلاغ جدید، قیمت‌ها و نرخ‌های خرید برق خورشیدی

جدید مبنای عقد قرارداد خرید تضمینی برق خواهد شد.

 

مهمترین تغییرات ابلاغیه جدید نسبت به قبل:

افزایش ۳۰ درصدی نرخ پایه خرید برق خورشیدی تضمینی،

بادی و… حذف پله‌های خرید تضمینی برق نیروگا‌ه های خورشیدی و بادی

و… و تک نرخی شدن همه نیروگاه‌های غیرانشعابی برگزاری مناقصه برای ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی

و بادی و… بالای ۱۰ مگاوات امکان افزایش ظرفیت نصب نیروگاه‌های انشعابی

تا دو برابر ظرفیت انشعاب مشترک پرداخت هزینه آمادگی به نیروگاه‌ها

در زمان قطعی شبکه برقایجاد منابع اعتباری جدید برای ساتبا از طریق

فروش انرژی خریداری شده نیروگاه‌ها در بازاربرق و بورس انرژی ارائه جدول

حداکثر دوره قابل قبول احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر برای اولین بار

(کاهش زمان احداث نیروگاه‌های خورشیدی زیر ۷ مگاوات)اعمال

جریمه تاخیر در اتصال به شبکه نیروگاه‌ها (۱ و ۲ درصد کاهش در نرخ پایه به ازای هرماه تاخیر)

امکان گشایش اعتبار اسنادی از طریق بانک‌ها برای پرداخت به موقع

هزینه نیروگاه‌ها امکان تزریق به شبکه و فروش برق، قبل از انعقاد قرارداد

نهایی خرید تضمینی برق با ساتبا

 

توجه: متن زیر هنوز به صورت رسمی ابلاغ نشده است و احتمال

تغییرات جزئی در آن وجود دارد. این پیش نویس بیشتر برای آمادگی

سرمایه گذاران با شرایط جدید منتشر می‌شود که مهمترین بخشهای

پیش نویس ابلاغیه جدید را در زیر می خوانید:

 
تعیین ضوابط تضمین خرید انرژی برق تولیدی نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک

 

تضمین خرید انرژی تولیدی توسط بخش خصوصی با اولویت برگزاری

مناقصه خرید مستقیم انرژی برق توسط ساتبا و یا مابه التفاوت نسبت

به قیمت بازار برق صورت خواهد گرفت.

 

برنده مناقصه بر اساس کمترین قیمت پیشنهادی برای فروش برق و

یا مابه التفاوت برای هر کیلووات ساعت انرژی الکتریکی تحویلی به شبکه

(فارغ از فناوری مورد استفاده برای تولید برق) معین خواهد شد.

 

تبصره: سقف نرخ مناقصه برای خرید برق از نیروگاه‌های موضوع این

مصوبه معادل متوسط نرخ وزنی نرخ‌های مندرج در جداول موضوع

بند ۳ این مصوبه بعلاوه ده درصد می‌باشد.

 

در مواردی که سرمایه گذار با اخذ مجوز از ساتبا قبل از ابلاغ این مصوبه

نسبت به سرمایه گذاری اقدام نموده است، انعقاد قرارداد خرید برق

تجدیدپذیر مشمول برگزاری مناقصه خرید نبوده و بر اساس نرخ‌های

بند ۳ بلامانع است.

خرید برق خورشیدی ، شرایط و نرخ جدید آن